Καί ἀνεῴχθησαν αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοί

Κυριακή 8 Αυγούστου 2021

Κυριακῇ  Ζ΄ Ματθαῖου

Καὶ ἀνεῴχθησαν αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοί·

Ἐκ τοῦ κατά Ματθαῖον  Κεφ. 9: 27-35

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ,

παράγοντι τῷ ᾿Ιησοῦ, ἠκολούθησαν αὐτῷ δύο τυφλοὶ, κράζοντες καὶ λέγοντες·

Ἐλέησον ἡμᾶς, Υἱὲ Δαυΐδ. 

Ἐλθόντι δὲ εἰς τὴν οἰκίαν, προσῆλθον αὐτῷ οἱ τυφλοί, καὶ λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς·

Πιστεύετε ὅτι δύναμαι τοῦτο ποιῆσαι;

Λέγουσιν αὐτῷ·

Ναί, Κύριε. 

Τότε ἥψατο τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν, λέγων·

Κατὰ τὴν πίστιν ὑμῶν, γενηθήτω ὑμῖν.

Καὶ ἀνεῴχθησαν αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοί·

καὶ ἐνεβριμήσατο αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς λέγων·

Ὁρᾶτε μηδεὶς γινωσκέτω.

Οἱ δὲ ἐξελθόντες, διεφήμισαν αὐτὸν ἐν ὅλῃ τῇ γῇ ἐκείνῃ.

Αὐτῶν δὲ ἐξερχομένων, ἰδοὺ προσήνεγκαν αὐτῷ ἄνθρωπον κωφὸν, δαιμονιζόμενον·

Καὶ ἐκβληθέντος τοῦ δαιμονίου, ἐλάλησεν ὁ κωφός·

καὶ ἐθαύμασαν οἱ ὄχλοι λέγοντες·

Ὅτι οὐδέποτε ἐφάνη οὕτως ἐν τῷ ᾿Ισραήλ.

Οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἔλεγον·

Ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιμονίων ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια.

Καὶ περιῆγεν ὁ ᾿Ιησοῦς τὰς πόλεις πάσας καὶ τὰς κώμας διδάσκων ἐν ταῖς Συναγωγαῖς αὐτῶν,

καὶ κηρύσσων τὸ Εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας

καὶ θεραπεύων πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν ἐν τῷ λαῷ.

 

Τὸ Εὐαγγέλιον   christopherklitou.com

Θεραπεία δύο τυφλῶν καί ἑνός κωφάλαλου δαιμονισμένου

  Τήν Ζ´ Κυριακή τοῦ Ματθαίου διαβάζεται ἡ εὐαγγελική περικοπή ἡ ὁποία ἐξιστορεῖ τή θεραπεία δύο τυφλῶν καί ἑνός κωφάλαλου δαιμονιζομένου στήν Καπερναούμ. Καταγράφει, ἐπίσης, τήν ἀπήχηση πού εἶχαν αὐτά τά σημεῖα στόν λαό καί στή θρησκευτική ἡγεσία (Μθ 9,27-35).

  ῾Η προφητεία τοῦ ᾿Ησαΐα, τήν ὁποία ὁ ἴδιος ὁ ᾿Ιησοῦς ἀπέδωσε στό πρόσωπό του (βλ. Λκ 4,19), ἔλεγε ὅτι ὁ Μεσσίας θά κηρύξει «αἰχμαλώτοις ἄφεσιν καί τυφλοῖς ἀνάβλεψιν» (᾿Ησ 61,1). Πράγματι, ἡ θεραπεία δαιμονισμένων (βλ. Μθ 4,24· 8,16. 28· 15,22-28·  Μρ 1,32.34· 5,1-20· 6,13· Λκ 4,33-35· 8,26-39) καί τυφλῶν (Μθ 12,22· 15,30-31· 21,14· Λκ 18,35-43· ᾿Ιω 9,1-41) εἶναι ἀπό τά πιό συνηθισμένα σημεῖα πού ἀναφέρουν τά εὐαγγέλια.

α) Οἱ δύο τυφλοί (9,27-31)

 ῞Ολα τά σημεῖα πού ἐπιτελοῦσε ὁ ᾿Ιησοῦς ἀποτελοῦσαν ἀποδείξεις καί διαπιστευτήρια τῆς θεότητός του. ῾Η ἀνάβλεψη τῶν τυφλῶν, ἰδιαιτέρως, ἦταν ἀπό τά σπουδαιότερα μεσσιανικά σημεῖα. ῾Ο ᾿Ησαΐας ἀναφέρει πολλές φορές στίς προφητεῖες του ὅτι ὁ Μεσσίας θά χαρίσει τό φῶς στούς τυφλούς· «᾿Εν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ οἱ ἐν τῷ σκότει καί ἐν τῇ ὁμίχλῃ ὀφθαλμοί τυφλῶν ὄψονται» (29,18), «τότε ἀνοιχθήσονται ὀφθαλμοί τυφλῶν» (35,5). Καί ἀλλοῦ διακηρύττει· «῎Εδωκά σε... εἰς φῶς ἐθνῶν ἀνοῖξαι ὀφθαλμούς τυφλῶν» (42,6-7). Τά προφητικά αὐτά χωρία ἀναφέρονται κυρίως στόν πνευματικό φωτισμό τόν ὁποῖο θά ἔφερνε ὁ Μεσσίας στόν κόσμο πού ζοῦσε στό σκοτάδι τῆς πλάνης καί τῆς ἁμαρτίας. ῾Ωστόσο προαναγγέλλουν καί τή διάνοιξη τῶν σωματικῶν ὀφθαλμῶν σέ πολλούς τυφλούς, ὡς μία χειροπιαστή ἀπόδειξη τοῦ πνευματικοῦ φωτισμοῦ. ῞Οταν οἱ μαθητές τοῦ ᾿Ιωάννου τοῦ βαπτιστοῦ θέτουν στόν Χριστό, ἐκ μέρους τοῦ διδασκάλου τους, τό ἐρώτημα ἄν εἶναι αὐτός ὁ Μεσσίας, ἐκεῖνος τούς δίδει συγκεκριμένες ἀποδείξεις λέγοντας· «Πορευθέντες ἀπαγγείλατε ᾿Ιωάννῃ ἅ ἀκούετε καί βλέπετε· τυφλοί ἀναβλέπουσι καί χωλοί περιπατοῦσι...» (Μθ 11,4-5).

 ῾Η διήγηση τῆς θεραπείας τῶν δύο τυφλῶν, τήν ὁποία διασώζει μόνο ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος, ἀκολουθεῖ ἀμέσως μετά ἀπό τό θαῦμα τῆς ἀναστάσεως τῆς θυγατέρας τοῦ ᾿Ιαείρου καί τῆς θεραπείας τῆς αἱμορροούσης γυναικός. Παρόμοια θεραπεία δύο τυφλῶν ἐξιστορεῖ ἐπίσης ὁ Ματθαῖος κατά τήν ἔξοδο τοῦ ᾿Ιησοῦ ἀπό τήν ᾿Ιεριχώ (βλ. 20,29-34). ῾Ο εὐαγγελιστής Μᾶρκος κάνει λόγο γιά τή θεραπεία ἑνός τυφλοῦ στή Βηθσαϊδά (βλ. 8,22-26) καί ἑνός στήν ᾿Ιεριχώ, ὅπου καί ἀναφέρει συγκεκριμένα ὅτι ὁ τυφλός ἦταν ὁ υἱός Τιμαίου Βαρτιμαῖος (βλ. 10,46-52).

 ῾Η τύφλωση ἦταν ἀσθένεια πολύ διαδεδομένη στήν Παλαιστίνη καί γενικότερα στήν ἀρχαία ᾿Ανατολή. ῾Ο Χριστός θεράπευσε πολλούς ἀπό αὐτούς πού ἦταν τυφλοί σωματικά, ἀλλά φώτισε πολύ περισσότερους ἀπό αὐτούς πού εἶχαν κλειστά τά μάτια τῆς ψυχῆς τους καί ζοῦσαν στό σκοτάδι τῆς ἄγνοιας καί τῆς ἁμαρτίας. ῎Ανοιξε τά πνευματικά  μάτια τῶν ἀνθρώπων γιά νά δοῦν καί νά θαυμάσουν τά μεγαλεῖα του καί νά ζήσουν μέσα στό φῶς τῆς θείας παρουσίας του. ῾Ο ᾿Ιησοῦς ἄλλωστε ἦλθε στόν κόσμο ὡς κριτήριο γιά νά ἀποδειχθοῦν οἱ δῆθεν βλέποντες ὅτι εἶναι τυφλοί, οἱ δέ θεωρούμενοι τυφλοί νά δοῦν ὑψηλές ἀποκαλύψεις (βλ. ᾿Ιω 9,39), δηλαδή αὐτόν τόν ἴδιο τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ.

9,27. Καί παράγοντι ἐκεῖθεν τῷ ᾿Ιησοῦ ἠκολούθησαν αὐτῷ δύο τυφλοί κράζοντες καί λέγοντες· ἐλέησον ἡμᾶς, υἱέ Δαυΐδ.

  Καθώς ὁ ᾿Ιησοῦς ἔφυγε ἀπό τό σπίτι τοῦ ἀρχισυναγώγου ᾿Ιαείρου καί προχωροῦσε «ἐκεῖθεν», δηλαδή πιό πέρα, «ἠκολούθησαν αὐτῷ δύο τυφλοί». Φαίνεται ὅτι οἱ τυφλοί αὐτοί ἔμαθαν γιά τά σημεῖα πού ἔκανε ὁ ᾿Ιησοῦς, πίστευσαν ὅτι εἶναι ὁ Μεσσίας πού περίμεναν καί γι᾿ αὐτό καταφθάνουν κοντά του καί τόν ἀκολουθοῦν «κράζοντες».

 ῾Ο ἅγιος ᾿Ιωάννης ὁ Χρυσόστομος θεωρεῖ καταδίκη τῶν ᾿Ιουδαίων τήν προθυμία τῶν δύο τυφλῶν οἱ ὁποῖοι ἀκολούθησαν τόν Χριστό, ἐνῶ δέν τόν ἔβλεπαν, γι᾿ αὐτό λέει· «Δέν εἶναι μικρή αὐτή ἡ κατηγορία γιά τούς ᾿Ιουδαίους, τή στιγμή πού οἱ τυφλοί μόνο ἀπό ὅσα ἄκουσαν πίστευσαν στόν ᾿Ιησοῦ. ᾿Ενῶ οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἔβλεπαν θαύματα καί εἶχαν ὡς μάρτυρα τῶν ὅσων συνέβαιναν τά ἴδια τους τά μάτια, ὅμως προέβαιναν σέ τελείως ἀντίθετες ἐνέργειες... Πρόσεξε μάλιστα καί τήν προθυμία τῶν τυφλῶν, ἡ ὁποία γίνεται φανερή ἀπό τήν κραυγή καί τήν παράκλησή τους. Δέν τόν πλησίασαν μόνο, ἀλλά φώναζαν δυνατά καί μέ τήν παράκλησή τους δέν ζητοῦσαν τίποτε ἄλλο παρά μόνο νά τούς σπλαγχνισθεῖ».

 Εἶναι ἄξιο προσοχῆς ὅτι οἱ δύο τυφλοί ἔλεγαν: «ἐλέησον ἡμᾶς», καί ὄχι «ἐλέησόν με»· δέν νοιαζόταν ὁ καθένας μόνο γιά τόν ἑαυτό του, ἀλλά στό αἴτημά του  περιλάμβανε καί τόν ἄλλο. Οἱ τυφλοί ζητοῦσαν μαζί τό ἔλεος γιά τό φῶς τῶν ὀφθαλμῶν τους. ῾Ο κοινός πόνος φαίνεται ὅτι τούς εἶχε συνδέσει μεταξύ τους. Συνήθως οἱ θλίψεις ἑνώνουν περισσότερο τούς ἀνθρώπους παρά οἱ χαρές καί οἱ ἐπιτυχίες.

 Τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ εὐσπλαγχνία, ἡ ἀγάπη καί ἡ ἀγαθότητά του πρός τόν ἄνθρωπο. «Τό ἔλεος σου, Κύριε, καταδιώξει με πάσας τάς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου» (Ψα 22,6), παρακαλεῖ ὁ ψαλμωδός.

 «Υἱέ Δαυΐδ» (βλ. Μθ 12,23· 15,22· 20,30-31· 21,9.15)· Οἱ ᾿Ισραηλίτες ἤξεραν ἀπό τίς προφητεῖες ὅτι ὁ Μεσσίας πού περίμεναν νά ἔρθει ὡς σωτήρας θά ἦταν υἱός τοῦ Δαυΐδ, δηλαδή θά καταγόταν ἀπό τόν Δαυΐδ (βλ. Μθ 1,1). ῞Οσοι ἦταν ταπεινοί καί φωτισμένοι καταλάβαιναν ὅτι ὁ Ιησοῦς εἶναι ὁ Χριστός καί Μεσσίας πού ἔμελλε νά ἔλθει. ῞Οταν οἱ τυφλοί τόν προσφωνοῦσαν «υἱέ Δαυΐδ», ὁ Χριστός δεχόταν αὐτή τήν προσφώνηση, ἐνῶ οἱ φαρισαῖοι ἐξοργίζονταν.

 9,28. ᾿Ελθόντι δέ εἰς τήν οἰκίαν προσῆλθον αὐτῷ οἱ τυφλοί, καί λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς· πιστεύετε ὅτι δύναμαι τοῦτο ποιῆσαι; λέγουσιν αὐτῷ· ναί, Κύριε.

 ῾Ο Κύριος, παρ᾿ ὅλο πού ἄκουγε τούς τυφλούς νά τόν καλοῦν, μπῆκε «εἰς τήν οἰκίαν», δηλαδή στό σπίτι στό ὁποῖο διέμενε μόνιμα στήν Καπερναούμ. ῾Ο ἅγιος Χρυσόστομος λέει ὅτι ὁ ᾿Ιησοῦς εἰσῆλθε στήν οἰκία γιά νά μᾶς διδάξει ὅτι πρέπει νά ἀποφεύγουμε τή δόξα. ᾿Επειδή ἡ οἰκία του βρισκόταν κάπου ἐκεῖ κοντά, ὁδηγεῖ ἐκεῖ τούς τυφλούς, μέ σκοπό νά τούς θεραπεύσει ἰδιαίτερα. Αὐτή τή διάθεση τοῦ Κυρίου δηλώνει καί ἡ ἐντολή πού τούς ἔδωσε μετά τή θεραπεία, νά μήν ἀναφέρουν σέ κανέναν τό σημεῖο.

 «Οἱ τυφλοί προσῆλθον αὐτῷ», πῆγαν κοντά στόν Κύριο καί μπῆκαν μαζί του μέσα στό σπίτι. Αὐτή ἡ ἐπιμονή τους νά ἀκολουθήσουν τόν ᾿Ιησοῦ ὥς τήν οἰκία του, χωρίς ᾿Εκεῖνος νά τούς προσκαλέσει ἤ νά τούς δώσει μιά ὑπόσχεση ὅτι θά τούς θεραπεύσει, ἀποκαλύπτει τήν πίστη τους στό πρόσωπό του. Παρά ταῦτα ὁ Κύριος τούς ἀπευθύνει τό ἐρώτημα· «Πιστεύετε ὅτι δύναμαι τοῦτο ποιῆσαι;». Πιστεύετε ὅτι ἐγώ μπορῶ νά κάμω αὐτό πού ζητᾶτε; ῾Ο Ζιγαβηνός λέει ὅτι ὁ ᾿Ιησοῦς γνώριζε τήν πίστη τῶν τυφλῶν καί μόνο ἀπό τό ὅτι τόν ἀκολουθοῦσαν· «Ἐρωτᾷ ὅμως, ἵνα φανερωθῇ καί τούτων ἡ πίστις καί ἑλκυσθῶσι διά τούτων καί ἕτεροι. Τά θαύματα γάρ οὐ μόνον διά τούς θεραπευομένους, ἀλλά καί μάλιστα διά τούς ὁρῶντας καί ἀκούοντας εἰργάζετο». ῾Ο Θεοτόκης συμπληρώνει· «῾Ο ᾿Ιησοῦς ρώτησε, γιά νά μάθουμε ἐμεῖς ὅτι χωρίς τήν πίστη δέν δίνεται καμιά χάρη στούς ἀνθρώπους. ῞Οπως ζήτησε τήν πίστη ἀπό τούς τυφλούς, γιά νά τούς δώσει τήν ὅραση τῶν ἐπιγείων, ἔτσι καί ἀπό μᾶς ζητεῖ πίστη, γιά νά μᾶς χορηγήσει τή γνώση τῶν ἐπουρανίων πραγμάτων· διότι ἡ πίστη προηγεῖται τῆς γνώσης».

 9,29. Τότε ἥψατο τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν λέγων· κατά τήν πίστιν ὑμῶν γενηθήτω ὑμῖν.

 ῾Ο ᾿Ιησοῦς «ἥψατο τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν», ἄγγιξε μέ τά δάχτυλά του τά μάτια τῶν τυφλῶν. Δέν πρόκειται γιά μιά προσπάθεια ἐπικοινωνίας μέ τά πονεμένα αὐτά πλάσματα, ἀλλά εἶναι ἡ δημιουργική κίνηση τοῦ παντοδυνάμου Θεοῦ, πού στόν παράδεισο ἔπλασε τόν ἄνθρωπο καί τώρα θεραπεύει τή βλάβη τῶν ὀφθαλμῶν του.

 «Κατά τήν πίστιν ὑμῶν γενηθήτω ὑμῖν»· «Τῇ πίστει τούτων τήν θεραπείαν ἀνατίθησιν», ὑπογραμμίζει ὁ Ζιγαβηνός. Ο ᾿Ιησοῦς ἔτσι ἐνδυναμώνει τήν πίστη τῶν τυφλῶν καί τούς δείχνει ὅτι καί αὐτοί ἔχουν τό μερίδιό τους στό θαῦμα.

  Οἱ δύο τυφλοί τῆς Καπερναούμ ἦταν ἄξιοι γιά τό θαῦμα ἐξαιτίας τῆς πίστεώς τους. ῞Οποιος ἔχει ἀνάγκη θεραπείας ὀφείλει νά τή ζητήσει μέ πίστη δυνατή γιά νά ἀξιωθεῖ νά λάβει τή δωρεά (βλ. Μθ 13,58). «Πεφανέρωται τά θαύματα τοῖς προσκυνοῦσιν ἐν πίστει τό μυστήριον», ψάλλει ὁ ὑμνογράφος. ῾Ο ἅγιος Χρυσόστομος ἐπίσης ὑπογραμμίζει· «Σέ ὅλες τίς περιπτώσεις ἐπεδίωκε νά θεραπεύει ὕστερα ἀπό παρακλήσεις τῶν ἀσθενῶν, γιά νά μή νομίσει κανείς ὅτι ἔκανε τά θαύματα ἁπλῶς καί μόνο ἀπό φιλοδοξία, ἀλλά καί γιά νά δείξει ὅτι ἦταν ἄξιοι θεραπείας. Καί γιά νά μή λέγει κανείς ὅτι "ἐάν ἔσωζε μόνο ἀπό εὐσπλαγχνία, ἔπρεπε νά τούς σώζει ὅλους"». ῾Η φιλανθρωπία ἔχει ὡς αἰτία τήν πίστη τῶν σωζομένων.

 Στήν ἐξιστόρηση τῆς Γενέσεως ὁ Θεός διατάζει «γενηθήτω φῶς» καί διαλύεται τό σκοτάδι τῆς ἀβύσσου (βλ. Γέ 1,3.6.14 κ.ἀ.). Μέ τήν ἴδια αὐθεντία καί μέ τόν ἴδιο προστακτικό τόνο ὁ ᾿Ιησοῦς τώρα λέει πρός τούς τυφλούς «κατά τήν πίστιν ὑμῶν γενηθήτω ὑμῖν».

 9,30. Καί ἀνεῴχθησαν αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοί· καί ἐνεβριμήσατο αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς λέγων· ὁρᾶτε μηδείς γινωσκέτω.

  Οἱ τυφλοί προφανῶς εἶχαν κλεισμένα καί τά βλέφαρα τῶν ματιῶν τους, γι᾿ αὐτό πολύ εὔστοχα ὁ εὐαγγελιστής λέει «ἀνεῴχθησαν αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοί». ῾Η πίστη τῶν δύο τυφλῶν βραβεύθηκε, τά μάτια τους ἀμέσως ἄνοιξαν, εἶδαν τό φῶς τῆς ἡμέρας, ἀντίκρυσαν τόν φωτοδότη Κύριο καί τούς ἀνθρώπους, ἔλαμψε ἡ χαρά στά πρόσωπά τους. «Αἱ αἰσθήσεις ἡμῶν εἰσιν ὥσπερ θύραι· δι αὐτῶν δέ εἰσέρχεται εἰς τόν νοῦν ἡ αἴσθησις τῶν ὑλικῶν πραγμάτων· διό καί ὁ προφήτης ᾿Ιερεμίας ἔλεγεν· "᾿Ανέβη θάνατος διά τῶν θυρίδων" (9,21). ῞Οτε οὖν τό αἰσθητήριόν ἐστιν ὑγιές, τότε ἡ θύρα ἐστίν ἀνεῳγμένη· ὅτε δέ ἐστι βεβλαμμένον ὑπό τινος πάθους, τότε ἡ θύρα ἐκείνη ἐστί κεκλεισμένη», κατά τόν Θεοτόκη. Αὐτό βέβαια συμβαίνει καί σ᾿ αὐτούς πού ἀποκτοῦν τό φῶς τῆς ψυχῆς τους. ῾Ο ἁμαρτωλός, ἐφόσον μένει τυφλός στήν ψυχή, δέν αἰσθάνεται τήν ἀληθινή, τήν «ἐν Κυρίῳ χαράν». ῞Οταν ὅμως τό φῶς τῆς πίστεως λάμψει στήν ψυχή του, ὅταν γνωρίσει τήν ἀλήθεια καί λάβει ἀπό τόν Χριστό τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, τότε χαίρεται καί ἀγάλλεται ὅπως λέει ὁ ἀπ. Πέτρος· «πιστεύοντες δέ ἀγαλλιᾶσθε χαρᾷ ἀνεκλαλήτῳ καί δεδοξασμένῃ, κομιζόμενοι τό τέλος τῆς πίστεως ὑμῶν σωτηρίαν ψυχῶν» (Α´ Πέ 1,8-9).

 ῾Ο Χριστός μᾶς ἔδωσε πρῶτα τό σωματικό φῶς, γι᾿ αὐτό τοῦ ἀναπέμπουμε δοξολογία ψάλλοντας· «Δόξα σοι τῷ δείξαντι τό φῶς». Μᾶς δίνει ἐπίσης τό ἐσωτερικό φῶς, ὥστε νά ζοῦμε τήν παρουσία του, ὅπως οἱ δύο μαθητές ὅταν ἔφθασαν στούς ᾿Εμμαούς· «Αὐτῶν δέ διηνοίχθησαν οἱ ὀφθαλμοί, καί ἐπέγνωσαν αὐτόν» (Λκ 24,31). Τέλος ὁ Κύριος θά χαρίσει στούς πιστούς τό ἀνέσπερο καί αἰώνιο φῶς τῆς βασιλείας του.

 «Καί ἐνεβριμήσατο αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς λέγων»: «᾿Εμβριμῶμαι» σημαίνει μιλῶ αὐστηρά, ἐπιτιμῶ, παραγγέλλω μέ ἔμφαση (βλ. Μρ 1,43· 14,5· πρβλ. ᾿Ιω 11,33.38).

 ῾Ο Κύριος παραγγέλλει αὐστηρά στούς τυφλούς λέγοντας: «῾Ορᾶτε μηδείς γινωσκέτω». Δέν θά πεῖτε πουθενά τίποτε. Δέν ἀφήνει νά ἐξαπλωθεῖ ἡ φήμη του, ὄχι μόνο γιά νά μᾶς δώσει ἕνα παράδειγμα ταπεινοφροσύνης, ἀλλά διότι γνώριζε ὅτι ὁ λαός εἶχε καλλιεργήσει γιά πολλά χρόνια τίς ἐθνικές προσδοκίες του σχετικά μέ τήν ἀποστολή τοῦ Μεσσία, καί ὁ Κύριος ἤθελε νά ἀποφύγει τίς ἐνθουσιώδεις ἐκδηλώσεις τοῦ κόσμου (βλ. ᾿Ιω 6,14-15). Λαμβάνει ὁρισμένα αὐστηρά μέτρα, διότι θέλει σέ τρία χρόνια νά ὁλοκληρώσει τό ἔργο του, χωρίς νά ἐρεθίσει ὑπερβολικά τούς φαρισαίους πρίν ἔρθει ἡ ὥρα τῆς θυσίας.

 9,31. Οἱ δέ ἐξελθόντες διεφήμισαν αὐτόν ἐν ὅλῃ τῇ γῇ ἐκείνῃ.

 Οἱ τυφλοί, ἄν καί πῆραν αὐστηρή ἀπαγορευτική ἐντολή νά μήν ἀναγγείλουν τό σημεῖο, δέν μπόρεσαν νά συγκρατηθοῦν καί νά τό κρατήσουν μυστικό, ἀλλά ἀντίθετα ἀπό τήν παραγγελία τοῦ ᾿Ιησοῦ ἔγιναν κήρυκες καί εὐαγγελιστές τοῦ θαύματος. ῾Η μεγάλη καί ἀσυγκράτητη χαρά καί ἡ εὐγνωμοσύνη πού ἔνιωθαν γιά τήν εὐεργεσία πού τούς ἔκανε ὁ Κύριος δέν ἦταν δυνατόν νά περιορισθεῖ ἀπό τήν ἀπαγόρευσή του. 

β) ῾Η θεραπεία τοῦ δαιμονιζομένου κωφάλαλου (9,32-34)

 Μετά ἀπό τήν ἀνάσταση τῆς θυγατέρας τοῦ ᾿Ιαείρου καί τή θεραπεία τῶν δύο τυφλῶν ἀκολουθεῖ ἡ θεραπεία ἑνός δαιμονιζόμενου κωφοῦ. Στό σημεῖο τονίζεται κυρίως ἡ ἀπόδοση τῆς ἀκοῆς καί τῆς ὁμιλίας τοῦ ταλαίπωρου αὐτοῦ ἀνθρώπου καί ὄχι τόσο ἡ ἐκδίωξη τοῦ δαιμονίου, διότι ὁ εὐαγγελιστής ἤδη ἀνέφερε προηγουμένως ἄλλες ἐκδιώ­ξεις δαιμονίων (βλ. Μθ 4,24· 8,16.28). ῾Ο εὐαγγελιστής ἀναφέρει μέ συντομία τό σημεῖο καί τονίζει τόν θαυμασμό πού προκάλεσε στόν ὄχλο, καθώς καί τήν ἑρμηνεία πού ἔδω­σαν οἱ φαρισαῖοι στό θαῦμα.

 9,32. Αὐτῶν δέ ἐξερχομένων ἰδού προσήνεγκαν αὐτῷ ἄνθρωπον κωφόν δαιμονιζόμενον.

 ᾿Ενῶ ἔβγαιναν ἔξω ἀπό τό σπίτι οἱ δύο τυφλοί, κάποιοι ὁδήγησαν στόν ᾿Ιησοῦ «ἄνθρωπον κωφόν δαιμονιζόμενον». «Κωφός» λέγεται αὐτός πού δέν ἔχει τή δυνατότητα νά ἀκούει καί νά μιλάει. ῾Η πάθηση τοῦ συγκεκριμένου ἀνθρώπου δέν ἦταν μιά φυσική ἀσθένεια ἀλλά ἦταν ἀποτέλεσμα τῆς ἰσχυρῆς ἐπίδρασης καί κατοχῆς τοῦ δαίμονα. ῎Ετσι ὁ ἀσθενής δέν μποροῦσε νά συναντήσει μόνος του τόν ᾿Ιησοῦ· χρειαζόταν κάποιους συνοδούς γιά νά τόν ὁδηγήσουν σ᾿ αὐτόν. Οὔτε βέβαια μποροῦσε μόνος του νά παρακαλέσει τόν Κύριο, οὔτε ἄλλους νά ἱκετεύσει νά τόν βοηθήσουν, διότι ἦταν ἄφωνος. ῾Ο δαίμονας τοῦ εἶχε δέσει τή γλώσσα καί μαζί μέ τή γλώσσα δέσμευσε καί ὅλη τήν ὕπαρξή του. Γι᾿ αὐτό ὁ ᾿Ιησοῦς δέν ἀπαιτεῖ πίστη ἀπό αὐτόν τόν δυστυχισμένο ἄνθρωπο, ἀλλά ἀμέσως τόν θεραπεύει.

 Κρατοῦσε τό δαιμόνιο τόν ἄνθρωπο αὐτό κουφό καί ἄλαλο καί τόν χρησιμοποιοῦσε ὡς ὄργανό του. ᾿Αλλά καί ἐμεῖς, ὅταν κάνουμε τά θελήματα τοῦ δαίμονα καί γινόμαστε δοῦλοι του μέ τήν ἁμαρτία καί τήν ἀμετανοησία μας, γινόμαστε καί ἐμεῖς κωφοί καί ἄλαλοι. Κωφοί, διότι δέν ἀκοῦμε τόν λόγο  τοῦ Θεοῦ καί δέν πιάνουμε τά μηνύματά του· ἄλαλοι, ἐπειδή τά λόγια μας δέν εἶναι λόγια δικαιοσύνης καί ἀρετῆς.

 9,33. καί ἐκβληθέντος τοῦ δαιμονίου ἐλάλησεν ὁ κωφός, καί ἐθαύμασαν οἱ ὄχλοι λέγοντες ὅτι οὐδέποτε ἐφάνη οὕτως ἐν τῷ ᾿Ισραήλ.

 ῞Οταν τό δαιμόνιο ἐκδιώχτηκε ἀπό τόν ἄνθρωπο, «ἐλάλησεν ὁ κωφός». ῾Ο κόσμος πού εἶδε τό σημεῖο ἔμεινε κατάπληκτος «ὅτι οὐδέποτε ἐφάνη οὕτως ἐν τῷ ᾿Ισραήλ», ποτέ τό ἔθνος τοῦ ᾿Ισραήλ δέν εἶδε τέτοια σημεῖα, διότι ὁ ᾿Ιησοῦς μέ εὐκολία θεράπευε ὅλα τά νοσήματα καί μάλιστα ἀσθενεῖς πού ἡ κατάστασή τους ἦταν μόνιμη καί ἀθεράπευτη. Θαύματα ἔκαναν βέβαια καί οἱ προφῆτες. Κανείς ὅμως ἀπό αὐτούς δέν ἔκανε τόσα πολλά σημεῖα, ὅσα ὁ ᾿Ιησοῦς. Οἱ προφῆτες ἐπίσης θαυματουργοῦσαν μέ τή χάρη καί τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ πού λάμβαναν μετά ἀπό θερμή προσευχή· ὁ ᾿Ιησοῦς ὅμως μέ τή δική του δύναμη καί ἐξουσία κατόρθωνε τά πάντα μέ μόνο τόν λόγο του.

 Αὐτός βέβαια ὁ θαυμασμός τοῦ κόσμου, ἡ ἀναγνώριση καί ἡ τιμή πρός τό πρόσωπο τοῦ ᾿Ιησοῦ ἐνοχλοῦσε ὑπερβολικά τούς φαρισαίους καί ἄναβε μέσα τους τόν φθόνο καί τό μῖσος.

 9,34. Οἱ δέ Φαρισαῖοι ἔλεγον· ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιμονίων ἐκβάλλει τά δαιμόνια.

 Οἱ φαρισαῖοι ἔβλεπαν τόν ᾿Ιησοῦ σάν ἀντίπαλό τους, διότι ὁ λόγος καί τά ἔργα του ξεσκέπαζαν τήν ὑποκρισία τους. ῎Ετσι κλονιζόταν ἡ θέση τους ἀνάμεσα στόν λαό. ᾿Από τήν ἀρχή τῆς δημόσιας δράσεώς του τοποθετοῦνται ἀρνητικά ἀπέναντι στή διδασκαλία καί στά ἔργα του. Προκαλοῦνται μάλιστα ἀπό τά σημεῖα πού ἐπιτελεῖ καί ἐπιχειροῦν νά τά διαστρέψουν. ῾Η ἀντίδρασή τους ἦταν μιά ἀπροκάλυπτη κατηγορία στό πρόσωπό του, πού φανέρωνε τήν κακία καί τήν πώρωση τῆς καρδιᾶς τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν (βλ. Μρ 3,5).

 Μετά τή θεραπεία τοῦ δαιμονισμένου οἱ φαρισαῖοι ἰσχυρίζονται ὅτι ὁ Κύριος «ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιμονίων ἐκβάλλει τά δαιμόνια». Τά ἴδια τά λόγια τους ξεσκεπάζουν καί ἀποκαλύπτουν τήν ἐσωτερική τους διαφθορά. «῎Αρχων τῶν δαιμονίων» λέγεται ὁ διάβολος, τόν ὁποῖο οἱ φαρισαῖοι ὀνομάζουν «Βεελζεβούλ» (Μθ 12,24). ᾿Επειδή δέν μποροῦν ν᾿ ἀρνηθοῦν τά θαύματα τοῦ Χριστοῦ, βρίσκουν τρόπους γιά νά τόν κατηγορήσουν. Προσπαθοῦν νά τόν μειώσουν καί νά γκρεμίσουν τήν ἐμπιστοσύνη τῶν ἀνθρώπων στό πρόσωπό του.

 ῾Ο ἅγιος Χρυσόστομος ἀναρωτιέται· «Τί θά μποροῦσε νά θεωρηθεῖ πιό ἀνόητο ἀπό αὐτό; Εἶναι ἀδύνατο, ὅπως λέει στή συνέχεια ὁ ᾿Ιησοῦς, ὁ δαίμονας νά ἐκδιώκει τόν δαίμονα, ἐπειδή αὐτός συνηθίζει νά ἑνώνει τά δικά του καί ὄχι νά τά διαλύει. ᾿Ενῶ ὁ Χριστός ὄχι μόνο ἔβγαλε δαίμονες, ἀλλά καί λεπρούς καθάρισε καί νεκρούς ἀνέστησε, καί τή θάλασσα χαλιναγώγησε καί τά ἁμαρτήματα συγχωροῦσε, καί τήν οὐράνια βασιλεία κήρυττε καί τούς ἀνθρώπους ὁδηγοῦσε στόν Πατέρα. Αὐτά τά πράγματα ὁ δαίμονας οὔτε θά μποροῦσε ποτέ νά τά θελήσει οὔτε θά ἦταν δυνατόν ποτέ νά τά πραγματοποιήσει. Οἱ δαίμονες ὁδηγοῦν τούς ἀνθρώπους στά εἴδωλα, τούς ἀπομα­κρύνουν ἀπό τόν Θεό καί τούς πείθουν νά μή πιστεύουν στή μέλλουσα ζωή».

 Οἱ τυφλοί ἀναγνωρίζουν τόν ᾿Ιησοῦ ὡς Μεσσία καί πιστεύουν στή θεία δύναμή του, ὁ ὄχλος θαυμάζει καί ἐκτιμᾶ ὡς μοναδικό τό σημεῖο τῆς θεραπείας τοῦ δαιμονισμένου. Οἱ φαρισαῖοι ὅμως διαστρεβλώνουν τήν ἀλήθεια καί ἑρμηνεύουν τίς θεραπεῖες ὡς ἀποτέλεσμα συνεργασίας τοῦ ᾿Ιησοῦ μέ τόν ἄρχοντα τῶν δαιμονίων. «᾿Αλλά γιατί ὁ κοινός λαός, ἄν καί εἶναι ἀμαθής, κρίνει ὀρθότερα ἀπό τούς διδασκάλους του, δηλαδή ἀπό τούς φαρισαίους;», διερωτᾶται ὁ Θεοτόκης καί δίνει τήν ἀπάντηση· «Διότι ὁ φθόνος σκοτίζει τόν νοῦ τῶν σοφῶν ὅπως καί τῶν ἀμαθῶν. ῾Ο λαός ὅμως, πού εἶναι καθαρός ἀπό τόν φθόνο, κρίνει ὀρθά. Οἱ φαρισαῖοι, ἐπειδή εἶναι φθονεροί, σκέφτονται παράλογα καί κρίνουν λανθασμένα». Μολονότι ἔχουν τό σωματικό τους φῶς, εἶναι πνευματικά τυφλοί καί δέν βλέπουν στό πρόσωπο τοῦ ᾿Ιησοῦ τόν Θεό. Αὐτή τή νοοτροπία χαρακτηρίζει ἀλλοῦ (βλ. Μθ 12,31-32) ὁ ᾿Ιησοῦς ὡς βλασφημία κατά τοῦ ἁγίου Πνεύματος. ῞Οποιος δέν ἀναγνωρίζει τόν Θεό στό πρόσωπο καί στό ἔργο τοῦ ᾿Ιησοῦ, βλασφημεῖ κατά τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ἔχει μάλιστα τέτοια πώρωση, ὥστε μόνος του στερεῖ τόν ἑαυτό του ἀπό τήν ἐλπίδα τῆς μετανοίας καί τῆς συγχωρήσεως. Χρειάζεται θεῖος φωτισμός, καρδιά καθαρή, ἀπαλλαγμένη ἀπό τήν κακότητα, τήν ἰδιοτέλεια καί τό μῖσος, γιά νά δεῖ ὁ ἄνθρωπος στό ἔργο τοῦ ᾿Ιησοῦ τή φανέρωση τῆς θείας ἀγάπης καί τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

 Τή συκοφαντία δυστυχῶς δέν τή χρησιμοποιοῦσαν μόνον οἱ φαρισαῖοι. Εἶναι τό συνηθισμένο ὅπλο τῶν φθονερῶν ἀνθρώπων, καί εἶναι γνωστό σέ ὅλους ὅτι ἡ ζημιά πού προκαλεῖ εἶναι ἀνυπολόγιστη. Πληγώνει τόν ἄνθρωπο ἐναντίον τοῦ ὁποίου στρέφεται, προκαλεῖ θλίψη καί ὀδύνη ἀφόρητη, διότι προσβάλλει τήν τιμή του. ῾Ο συκοφάντης εἶναι ὄχι μόνο ἐμπαθής, ἐκδικητικός καί φθονερός, ἀλλά καί δειλός καί ὑποκριτής. Δέν τολμᾶ νά πεῖ στόν ἄλλον ἐκεῖνο πού σκέπτεται, ἀλλά τόν ὑπονομεύει μέ ὑπουλότητα καί πονηριά. 

γ) ῾Η κηρυκτική καί  θαυματουργική δράση τοῦ ᾿Ιησοῦ (9,35)

9,35. Καί περιῆγεν ὁ ᾿Ιησοῦς τάς πόλεις πάσας καί τάς κώμας διδάσκων ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν καί κηρύσσων τό εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας καί θεραπεύων πᾶσαν νόσον καί πᾶσαν μαλακίαν ἐν τῷ λαῷ.

 ῾Ο εὐαγγελιστής Ματθαῖος μετά τήν κλήση τῶν πρώτων τεσσάρων μαθητῶν μᾶς ἔκανε λόγο γιά τήν ἀρχή τῆς δημόσιας δράσης τοῦ ᾿Ιησοῦ στήν περιοχή τῆς Γαλιλαίας (4,23 βλ. Μάθημα 2ο). ᾿Εδῶ ἀναφέρει μιά δεύτερη περιοδεία του στήν ἴδια περιοχή. ῾Ο Κύριος καί πάλι ἐπισκέπτεται τίς συναγωγές καί θεραπεύει τούς ἀσθενεῖς.

 «Διδάσκων ἐν ταῖς συναγωγαῖς»: «Συναγωγή» σημαίνει τή συγκέντρωση τῶν ἰουδαίων ἀλλά καί τόν τόπο τῆς συνάθροισής τους. Οἱ ῾Εβραῖοι εἶχαν τόσο στά ᾿Ιεροσόλυμα ὅσο καί στίς πόλεις καί στά χωριά αἴθουσες, ὅπου συγκεντρώνονταν κυρίως κάθε Σάββατο. ᾿Εκεῖ οἱ πιό μορφωμένοι, οἱ γραμματεῖς, διάβαζαν τίς θεῖες Γραφές καί ἐξηγοῦσαν τόν νόμο καί τούς προφῆτες. Μετά τήν καταστροφή τοῦ ναοῦ τῶν ᾿Ιεροσολύμων οἱ συναγωγές ἀπέκτησαν ἰδιαίτερη ἐπισημότητα γιά τήν ἰουδαϊκή θρησκεία καί πρόσφεραν μεγάλες ὑπηρεσίες στόν ᾿Ιουδαϊσμό ἀλλά καί στόν Χριστιανισμό. Καθώς ἦταν διασκορπισμένες ἀνά τόν κόσμο, μέ τόν λόγο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης προετοίμασαν καί τούς εἰδωλολάτρες γιά τήν ἔλευση τοῦ Μεσσία. ῎Εγιναν οἱ βάσεις, τά προγεφυρώματα, τά ὁποῖα χρησιμοποίησαν οἱ ἀπόστολοι γιά νά ἐξαπλώσουν καί νά  θεμελιώσουν τήν ᾿Εκκλησία τοῦ Χριστοῦ.

 ῾Ο ᾿Ιησοῦς ἀρχικά δίδασκε στή συναγωγή, διότι ἐκεῖ ἔβρισκε τούς πιστούς ἰουδαίους. ῞Οταν ὅμως ἔγινε πιά γνωστός ὡς διδάσκαλος, κάθε τόπος γίνεται ἄμβωνάς του. Διδάσκει τόν λόγο τῆς ἀλήθειας ὅπου συγκεντρώνονται ἄνθρωποι· στίς πόλεις, στά σπίτια, στούς λόφους, στίς πεδιάδες, στίς ἀκρογιαλιές.

 «Τό εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας»: ῾Η λέξη «εὐαγγέλιον» σημαίνει τή χαρμόσυνη ἀγγελία, τήν καλή εἴδηση τῆς σωτηρίας, τήν ὁποία ὁ Χριστός προσφέρει. Τό κύριο ἔργο τοῦ Κυρίου εἶναι τό κήρυγμα, ἡ διδασκαλία. ᾿Εκεῖνο ὅμως πού βεβαίωνε τήν αὐθεντικότητα στή διδασκαλία καί στήν ἐξουσία του ἦταν ὁπωσδήποτε τά σημεῖα τά ὁποῖα ἔκανε. Αὐτά ἐνθουσίαζαν καί προκαλοῦσαν τό θάμβος τοῦ λαοῦ, ὥστε νά δεχθεῖ τόν θεῖο λόγο.

 «Καί θεραπεύων πᾶσαν νόσον καί πᾶσαν μαλακίαν ἐν τῷ λαῷ»: ῾Ο ᾿Ιησοῦς δέν διαγγέλλει μόνο τό χαρούμενο μήνυμα τῆς λυτρώσεως τῶν ἀνθρώπων ἀπό τή δουλεία τοῦ σατανᾶ ἀλλά καί τήν ἀπαλλαγή τους ἀπό τήν ἀσθένεια. Στήν αἰώνια χαρά τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ δέν ἔχουν πλέον θέση ἡ ἀσθένεια, ὁ πόνος καί ὁ θάνατος, ἀλλά ἡ ἐλπίδα τῆς ἀναστάσεως.

 «Νόσος» εἶναι τό βαρύ καί ἀνίατο νόσημα, π.χ. τύφλωση, κώφωση, παραλυσία. «Μαλακία» εἶναι ἡ πρόσκαιρη ἀνωμαλία τοῦ σώματος, ἡ προσωρινή ἀρρώστια, π.χ. γρίππη, πυρετός. «Ἐν τῷ λαῷ» ἐννοεῖται στόν ἰσραηλιτικό λαό, διότι ἡ θεραπεία ἐθνικῶν στήν ἀρχή τῆς δράσεως τοῦ ᾿Ιησοῦ ἦταν σχετικά σπάνια (βλ. Μθ 8,5-13· 15, 21-28). Δέν ὑπῆρχε ἀθεράπευτη ἀσθένεια καί νόσος γιά τόν Χριστό.

 ῾Ο ἅγιος Χρυσόστομος σχολιάζει· «᾿Ακόμη καί μετά τίς συκοφαντίες δέν σταμάτησε τίς εὐεργεσίες του πρός τόν λαό. Αὐτός πού μετά τή συκοφαντία σταματᾶ τήν εὐεργεσία δείχνει ὅτι ἀσκεῖ αὐτό τό ἔργο ὄχι γιά νά δοξάσει τόν Θεό ἀλλά διά νά λάβει τόν ἔπαινο τῶν ἀνθρώπων. Γι᾿ αὐτό θέλοντας νά μᾶς διδάξει ὁ Χριστός ὅτι ἀπό ἀγαθότητα καί μόνο προέβαινε στίς ἐνέργειες αὐτές, ὄχι μόνο δέν περίμενε νά ἔρθουν πρός αὐτόν οἱ ἀσθενεῖς, ἀλλά καί ὁ ἴδιος μετέβαινε πρός ἐκείνους, χαρίζοντάς τους τά δυό πιό μεγάλα ἀγαθά· τό πρῶτο ἦταν τό εὐαγγέλιο τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, τό δεύτερο ἡ θεραπεία τῶν ἀσθενῶν. Καί δέν παρέβλεπε καμία πόλη, οὔτε παρέλειπε κανένα χωριό, ἀλλά ἐπισκεπτόταν κάθε τόπο». «Εὐεργέτης ψυχῆς τε καί σώματος δεικνύμενος», λέει ὁ Θεοτόκης.

 Στεργίου Σάκκου,

Πηγή:  apolytrosis.gr