Η Κυριακή της Σαμαρείτιδος

17 ΜΑΪΟΥ 2020

ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΕΜΠΤΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

THC ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟC

Εικόνα επιστηλίου (Η Κυριακή) της Σαμαρείτιδος

περί το 1808 Ιερός Ναός Κοίμησης Θεοτόκου, Βελβεντό Κοζάνης

Ιερά Μητρόπολις Σερβίων & Κοζάνης

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατά Ἰωάννην Κεφ. 4:5-42

 

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἔρχεται ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς πόλιν τῆς Σαμαρείας, λεγομένην Συχάρ, πλησίον τοῦ χωρίου ὃ ἔδωκεν ᾿Ιακὼβ ᾿Ιωσὴφ τῷ υἱῷ αὐτοῦ· ἦν δὲ ἐκεῖ πηγὴ τοῦ ᾿Ιακώβ. Ὁ οὖν ᾿Ιησοῦς κεκοπιακὼς ἐκ τῆς ὁδοιπορίας, ἐκαθέζετο οὕτως ἐπὶ τῇ πηγῇ· ὧρα ἦν ὡσεὶ ἕκτη. Ἔρχεται γυνὴ ἐκ τῆς Σαμαρείας ἀντλῆσαι ὕδωρ. Λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς· Δός μοι πιεῖν. Οἱ γὰρ Μαθηταὶ αὐτοῦ ἀπεληλύθεισαν εἰς τὴν πόλιν, ἵνα τροφὰς ἀγοράσωσι. Λέγει οὖν αὐτῷ ἡ γυνὴ ἡ Σαμαρεῖτις· Πῶς σὺ ᾿Ιουδαῖος ὢν, παρ᾿ ἐμοῦ πιεῖν αἰτεῖς, οὔσης γυναικὸς Σαμαρείτιδος; Οὐ γὰρ συγχρῶνται ᾿Ιουδαῖοι Σαμαρείταις. Ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῇ· Εἰ ᾔδεις τὴν δωρεὰν τοῦ Θεοῦ, καὶ τίς ἐστιν ὁ λέγων σοι, δός μοι πιεῖν, σὺ ἂν ᾔτησας αὐτόν, καὶ ἔδωκεν ἄν σοι ὕδωρ ζῶν. Λέγει αὐτῷ ἡ γυνή· Κύριε, οὔτε ἄντλημα ἔχεις, καὶ τὸ φρέαρ ἐστὶ βαθύ· πόθεν οὖν ἔχεις τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν; μὴ σὺ μείζων εἶ τοῦ πατρὸς ἡμῶν ᾿Ιακώβ, ὃς ἔδωκεν ἡμῖν τὸ φρέαρ, καὶ αὐτὸς ἐξ αὐτοῦ ἔπιε, καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ καὶ τὰ θρέμματα αὐτοῦ; Ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῇ· Πᾶς ὁ πίνων ἐκ τοῦ ὕδατος τούτου, διψήσει πάλιν· ὃς δ᾿ ἂν πίῃ ἐκ τοῦ ὕδατος, οὗ ἐγὼ δώσω αὐτῷ, οὐ μὴ διψήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα, ἀλλὰ τὸ ὕδωρ ὃ δώσω αὐτῷ, γενήσεται ἐν αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον. Λέγει πρὸς αὐτὸν ἡ γυνή· Κύριε, δός μοι τοῦτο τὸ ὕδωρ, ἵνα μὴ διψῶ μηδὲ ἔρχωμαι ἐνθάδε ἀντλεῖν. Λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς· Ὕπαγε φώνησον τὸν ἄνδρα σου καὶ ἐλθὲ ἐνθάδε. Ἀπεκρίθη ἡ γυνὴ καὶ εἶπεν· Οὐκ ἔχω ἄνδρα. Λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς· Καλῶς εἶπας ὅτι ἄνδρα οὐκ ἔχω· πέντε γὰρ ἄνδρας ἔσχες, καὶ νῦν ὃν ἔχεις, οὐκ ἔστι σου ἀνήρ· τοῦτο ἀληθὲς εἴρηκας. Λέγει αὐτῷ ἡ γυνή· Κύριε, θεωρῶ ὅτι προφήτης εἶ σύ. Οἱ πατέρες ἡμῶν ἐν τῷ ὄρει τούτῳ προσεκύνησαν· καὶ ὑμεῖς λέγετε ὅτι ἐν ῾Ιεροσολύμοις ἐστὶν ὁ τόπος ὅπου δεῖ προσκυνεῖν. Λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς· Γύναι, πίστευσόν μοι, ὅτι ἔρχεται ὥρα, ὅτε οὔτε ἐν τῷ ὄρει τούτῳ οὔτε ἐν ῾Ιεροσολύμοις προσκυνήσετε τῷ Πατρί. Ὑμεῖς προσκυνεῖτε ὃ οὐκ οἴδατε, ἡμεῖς προσκυνοῦμεν, ὃ οἴδαμεν· ὅτι ἡ σωτηρία ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων ἐστίν. Ἀλλ᾿ ἔρχεται ὥρα, καὶ νῦν ἐστιν, ὅτε οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ προσκυνήσουσι τῷ Πατρὶ ἐν πνεύματι, καὶ ἀληθείᾳ· καὶ γὰρ ὁ Πατὴρ τοιούτους ζητεῖ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν. Πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν, ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν. Λέγει αὐτῷ ἡ γυνή· Οἶδα ὅτι Μεσσίας ἔρχεται, ὁ λεγόμενος Χριστός· ὅταν ἔλθῃ ἐκεῖνος, ἀναγγελεῖ ἡμῖν ἅπαντα. Λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς· Ἐγώ εἰμι, ὁ λαλῶν σοι. Καὶ ἐπὶ τούτῳ ἦλθον οἱ Μαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ ἐθαύμασαν ὅτι μετὰ γυναικὸς ἐλάλει· οὐδεὶς μέντοι εἶπε· Τί ζητεῖς; ἢ, τί λαλεῖς μετ᾿ αὐτῆς; 

᾿Αφῆκεν οὖν τὴν ὑδρίαν αὐτῆς ἡ γυνὴ, καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὴν πόλιν, καὶ λέγει τοῖς ἀνθρώποις· Δεῦτε, ἴδετε ἄνθρωπον, ὃς εἶπέ μοι πάντα ὅσα ἐποίησα· μήτι οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός; Ἐξῆλθον οὖν ἐκ τῆς πόλεως, καὶ ἤρχοντο πρὸς αὐτόν. ᾿Εν δὲ τῷ μεταξὺ, ἠρώτων αὐτὸν οἱ Μαθηταὶ λέγοντες· Ῥαββί, φάγε. Ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· Ἐγὼ βρῶσιν ἔχω φαγεῖν, ἣν ὑμεῖς οὐκ οἴδατε. Ἔλεγον οὖν οἱ Μαθηταὶ πρὸς ἀλλήλους· Μή τις ἤνεγκεν αὐτῷ φαγεῖν; Λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς· Ἐμὸν βρῶμά ἐστιν, ἵνα ποιῶ τὸ θέλημα τοῦ πέμψαντός με, καί τελειώσω αὐτοῦ τὸ ἔργον. Οὐχ ὑμεῖς λέγετε, ὅτι ἔτι τετράμηνός ἐστι, καὶ ὁ θερισμὸς ἔρχεται; Ἰδοὺ, λέγω ὑμῖν, ἐπάρατε τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν, καὶ θεάσασθε τὰς χώρας, ὅτι λευκαί εἰσι πρὸς θερισμὸν ἤδη. Καὶ ὁ θερίζων, μισθὸν λαμβάνει, καὶ συνάγει καρπὸν εἰς ζωὴν αἰώνιον, ἵνα καὶ ὁ σπείρων ὁμοῦ χαίρῃ, καὶ ὁ θερίζων. Ἐν γὰρ τούτῳ ὁ λόγος ἐστὶν ὁ ἀληθινός, ὅτι ἄλλος ἐστὶν ὁ σπείρων καὶ ἄλλος ὁ θερίζων. Ἐγὼ ἀπέστειλα ὑμᾶς θερίζειν, ὃ οὐχ ὑμεῖς κεκοπιάκατε· ἄλλοι κεκοπιάκασι, καὶ ὑμεῖς εἰς τὸν κόπον αὐτῶν εἰσεληλύθατε. ᾿Εκ δὲ τῆς πόλεως ἐκείνης πολλοὶ τῶν Σαμαρειτῶν ἐπίστευσαν εἰς αὐτὸν, διὰ τὸν λόγον τῆς γυναικός, μαρτυρούσης· Ὅτι εἶπέ μοι πάντα ὅσα ἐποίησα. Ὡς οὖν ἦλθον πρὸς αὐτὸν οἱ Σαμαρεῖται, ἠρώτων αὐτὸν μεῖναι παρ᾿ αὐτοῖς· καὶ ἔμεινεν ἐκεῖ δύο ἡμέρας. Καὶ πολλῷ πλείους ἐπίστευσαν διὰ τὸν λόγον αὐτοῦ. Τῇ τε γυναικὶ ἔλεγον· Ὅτι οὐκέτι διὰ τὴν σὴν λαλιὰν πιστεύομεν· αὐτοὶ γὰρ ἀκηκόαμεν, καὶ οἴδαμεν, ὅτι οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ Σωτὴρ τοῦ κόσμου, ὁ Χριστός.

Σαμάρεια - Το Φρέαρ του Ιακώβ.

Το πηγάδι στο οποίο συνομίλησε με την Σαμαρείτιδα ο Χριστός μας

ιερόν ευαγγέλιον

εικόνα

διαβάστε σχετικά με το φρέαρ του Ιακώβ, εδώ.

Διεθνής Ημέρα Μουσείων – Λαογραφικό Μουσείο Λάρισας

Διεθνής Ημέρα Μουσείων – Λαογραφικό Μουσείο Λάρισας: 
Διαδικτυακές δράσεις αφιερωμένες στη θεσσαλική κατοικία

Η 18η Μαΐου έχει οριστεί από το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM) ως Διεθνής Ημέρα Μουσείων. Γιορτάζεται σε όλο τον κόσμο με διάφορες εκδηλώσεις και είναι αφιερωμένη σ’ ένα συγκεκριμένο θέμα που αφορά τα μουσεία και το ρόλο τους στη σύγχρονη κοινωνία. Για το 2020, το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM) έχει επιλέξει το θέμα «Μουσεία για την Ισότητα: Πολυμορφία και Κοινωνική Συνοχή».

Στην παρούσα χρονική συγκυρία, τα Μουσεία του κόσμου έχουν κλείσει για το κοινό επ’ αόριστο λόγω της πανδημίας του Covid-19. Ωστόσο, ως ζωντανοί οργανισμοί στην υπηρεσία της κοινωνίας, συνεχίζουν να πραγματοποιούν το έργο τους και να κρατούν επαφή με το κοινό τους.

Το Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας,  στη δύσκολη αυτή συγκυρία, επαναπροσδιορίζει την επικοινωνιακή του στρατηγική και συνεχίζει την επαφή  με το κοινό του, αξιοποιώντας, κατά το δυνατόν,  ψηφιακά εργαλεία και κανάλια και δημιουργώντας εναλλακτικές ψηφιακές εμπειρίες.

Με τον τρόπο αυτό, δίνει σε όλους ανεξαιρέτως τη δυνατότητα να εμπλακούν στη μουσειακή διαδικασία και να βιώσουν τη μουσειακή εμπειρία από απόσταση.

Φέτος, γιορτάζει τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων με διαδικτυακές δράσεις αφιερωμένες στη θεσσαλική κατοικία που ανέκαθεν αποτελούσε τόπο συγκέντρωσης και προστασίας των μελών της οικογένειας και πυρήνα της οικογενειακής ζωής.

Πιο συγκεκριμένα,  οι δράσεις για τον εορτασμό είναι:

1.    Νέα διαδραστικά οn-line παιχνίδια για μικρούς και μεγάλους, με αντικείμενα από τις συλλογές του ΛΙΜΛ, θα είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του. http://www.liml.gr/

2.    Video με θέματα: α) Η παραδοσιακή ορεινή κατοικία στη Θεσσαλία β) Η παραδοσιακή αγροτική κατοικία στη Θεσσαλία, γ) Η κατοικία στη Λάρισα μετά το 1881- Εκτενείς προβολές με αρχειακό υλικό του ΛΙΜΛ διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του Μουσείου. http://www.liml.gr/

3.    Την εβδομάδα του εορτασμού (18 έως και 24 Μαΐου) στο fb και στο instagram του μουσείου θα προβάλλονται video και φωτογραφίες με θέμα την κατοικία, τους ανθρώπους, την εργασία, στη Θεσσαλία πριν και αμέσως μετά την Προσάρτησή της στο ελεύθερο Ελληνικό κράτος.

 https://www.facebook.com/profile.php?id=100009899255968 , 

https://www.instagram.com/ethnographical.museum.larissa/?hl=el 

(ethnographical.museum.larissa.)

4.    Στο fb  θα διατίθενται σχέδια από παλαιά Θεσσαλικά σπίτια και αντικείμενα που οι μικροί φίλοι μπορούν να εκτυπώσουν και να χρωματίσουν.

 https://www.facebook.com/profile.php?id=100009899255968

5.    Για μικρούς και μεγάλους την εβδομάδα του εορτασμού (18 έως και 24 Μαΐου) στο fb του μουσείου θα προβάλλονται Video με θέμα: «Κατασκευάζουμε  αντικείμενα που υπήρχαν στο Θεσσαλικό σπίτι». Ιδέες για χειροτεχνίες και κατασκευές. 

https://www.facebook.com/profile.php?id=100009899255968

6.    Στο fb και στο instagram του μουσείου οι διαδικτυακοί επισκέπτες θα μπορούν να παρακολουθούν video με θέμα «Στο σπίτι τα χρόνια τα παλιά»…. Καθημερινές μικρές ιστορίες-συνήθειες από τα χρόνια της παράδοσης μέσα από το προφορικό αρχείο του ΛΙΜΛ με τη βιωματική αφήγηση της κ. Αριστέας Μπέσιου.  

https://www.facebook.com/profile.php?id=100009899255968 ,

 https://www.instagram.com/ethnographical.museum.larissa/?hl=el 

(ethnographical.museum.larissa.)

7.    Η μόνιμη έκθεση και οι συλλογές του ΛΙΜΛ είναι προσβάσιμες για ένα μοναδικό διαδικτυακό ταξίδι στο http://www.liml.gr/.

                             

Ὁ Ἅγιος Ἀχίλλιος Ἀρχιεπίσκοπος Λαρίσης

Ὁ Ἅγιος Ἀχίλλιος ὁ ἀποκαλούμενος καί θαυματουργός καί μυροβλήτης, καταγόταν ἀπό τήν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας καί ἔζησε στά χρόνια τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου (306 - 337 μ.Χ.) Ὕστερα ἀπό τόν θάνατο τῶν γονέων του καί τήν ἀποδέσμευσή του ἀπό τήν μεγάλη περιουσία πού κληρονόμησε, ὁ νεανικός του πόθος, τόν ἔφερε στούς Ἁγίους Τόπους καί κατόπιν στήν Ρώμη. Ἐκεῖ ἐπιδόθηκε στό Ἱερό ἔργο τοῦ Ἱεροκήρυκα, διδάσκοντας ἀκατάπαυστα τόν θεῖο λόγο σέ πόλεις καί χωριά, ἀψηφώντας ἀνάγκες, λοιδορίες, διωγμούς καί ταλαιπωρίες.

Οἱ μεγάλες καί σπουδαῖες ὑπηρεσίες του, τά πάμπολα χαρίσματά του καί ἡ ὑποδειγματική βιοτή του συνετέλεσαν τά μέγιστα ὥστε νά ἀναδειχθεῖ Ἀρχιεπίσκοπος Λαρίσης «ψήφῳ ὅλου τοῦ κλήρου καἰ τοῦ λαοῦ». Ἀπό τήν νέα του θέση ὁ Ἀχίλλιος, στάθηκε «χηρῶν, ὀρφανῶν, πενήτων, ἀδικουμένων καί τῶν κακῶς πασχόντων προϊστάμενος ἐν πολλῇ σπουδῇ» και ἄγρυπνος φύλακας καί φρουρός τῆς παρακαταθήκης τῆς πίστεως καί τοῦ ποιμνίου πού του εμπιστεύτηκαν.

 Ὁ Ἀχίλλιος διακρίθηκε καί κατά την Α΄ Οἰκουμενική Σύνοδο πού ἔγινε τό 325 μ.Χ. στήν Νίκαια, ἐναντίον τοῦ θεομάχου Ἀρείου στήν ὁποῖα ὁ Ἄγιος ἔλαβε μέρος πρωταγωνιστικό ὅπου θαυματουργικά μέ πρόσταγμά του ἀνέβλυσε ἔλαιο μέσα ἀπό τήν πέτρα. Τότε ὁ Μέγας Κωνσταντίνος, ἐκτιμῶντας τίς ἀρετές του, του ἔδωσε μεγάλη χρηματική δωρεά τήν ὁποῖα, ὅταν ὁ Ἀχίλλιος ἐπέστρεψε στήν Λάρισα, διέθεσε γιά νά κτίσει ναούς καί για τήν μέριμνα τῶν ἀσθενών καί τῶν φτωχῶν.

 Ὕστερα ἀπό 35 ἔτη ἀρχιερατείας στήν Λάρισα, ἔφθασε καί γι’ αὐτόν ἡ ὥρα τῆς κοίμησης, τήν ὁποῖα προαισθάνθηκε. Γιά τοῦτο κάλεσε πρίν ἀπό αὐτήν κοντά του τούς ποιμένες τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας καί τούς λαϊκούς συνεργάτες του, γιά νά τούς χαιρετίσει καί νά τους ἀφήσει σάν παρακαταθήκη τίς τελευταῖες συμβουλές, πού ἀποτελούσαν τούς κεντρικούς ἄξονες καί τῆς δικῆς του βιοτῆς. Ὁ Ἅγιος παρέδωσε τελικά στά μέσα τοῦ 4 ου μ.Χ. αἰῶνα εἰρηνικά τήν ψυχή του.

Τό ἱερό λείψανό του τοποθετήθηκε σέ μία λάρνακα, που ὁ ἴδιος εἶχε κατασκευάσει, γιά νά ἐνθυμεῖται τόν θάνατο καί νά προετοιμάζεται γιά τήν πέραν τοῦ τάφου ζωή. Ἀπό τήν λάρνακα αὐτή ἀνέβλυσε κάποια στιγμή μύρο εὐωδιαστό, φανερώνοντας ὅτι εἶχε βρεῖ τήν δικαίωση τῶν κόπων καί τῶν ἀγώνων του ἀπό τόν παντεπόπτη Κύριο.

Στά χρόνια τῆς βουλγαρικῆς ἀκμῆς τό 985 (ἤ το 986) μ.Χ., ὁ Τσάρος Σαμουήλ ἅρπαξε τό λείψανο τοῦ Ἁγίου ἀπό τήν Λάρισα καί τό τοποθέτησε σέ λάρνακα στό νησάκι τοῦ Ἁγίου Ἀχιλλίου ὅπου καί ἀνήγειρε μεγαλοπρεπή Ναό (βασιλική), τῆς ὁποῖας σήμερα σώζονται μόνο τά ερείπιά.της.

Βασιλική Αγίου Αχιλλίου στις Πρέσπες

Μετά ἀπό πολλούς αἰῶνες, ὅπου τό ἱερό λείψανο τοῦ Ἁγίου ἀγνοούνταν, βρέθηκε κατά την διάρκεια ἀνασκαφῶν στά ερείπια τοῦ Ναοῦ τῶν Πρεσπών τήν δεκαετία τοῦ 1960. Ἀφοῦ μεταφέρθηκε στήν Ἱερά Μονή Ὀρμύλιας Χαλκιδικῆς, τελικά ἐπέστρεψε ὕστερα ἀπό δέκα αἰῶνες στήν Λάρισα τόν Μάιο τοῦ 1981 μέ ἐνέργειες τῶν μακαριστών Μητροπολιτῶν Θεσσαλονίκης καί Λαρίσης, Παντελεήμονα καί Σεραφείμ ἀντίστοιχα ὅπού βρίσκεται σήμερα σέ λάρνακα στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Λαρίσης ὥς ακοίμητος φρουρός καί προστάτης τῶν πιστῶν ὄχι μόνο της τοπικής Ἐκκλησίας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Θεσσαλίας.

Η λάρνακα με τα χαριτόβλυτα λείψανα του αγίου Αχιλλίου

Ἡ μνήμη του ἐορτάζεται στις 15 Μαϊου.

Ἀπολυτίκιον

Χαίρει ἔχουσα, ἡ Θεσσαλία, σὲ ἀκοίμητον, φρουρῶν προστάτην, καὶ τῆς Λαρίσης ἡ πόλις ἀδάμαντα, ἡ Ἐκκλησία τὴν εὔηχον σάλπιγγα, τὸ τοῦ Υἱοῦ ὁμοούσιον κηρύξασαν, Πάτερ Ἅγιε Ἱεράρχα Ἀχίλλιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι εἰρήνην ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.

Ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Αχιλλίου Λαρίσης

Ακούστε το απολυτίκιο  εδώ:

Κείμενο βίου, απολυτίκιο και φωτογραφίες από ένθετο βιβλίο του ψηφιακού δίσκου:

CD Αφιερώμενο Στον Άγιο Αχίλλιο Και Άγιο Βησσαρίωνα Από Τον Βυζαντινό Χορό “Χορός Αγγελικός”

Εικόνα αγίου Αχιλλίου

Φωτογραφία Αγ. Αχίλλιος Πρεσπών και άλλες πληροφορίες εδώ.

Εικόνα Α΄ Οικουμενική Σύνοδος και θαύματα, εδώ.

Κυριακή του Παραλύτου

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ

Κυριακή του Παραλύτου – Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής Λαρίσης

Ἐκ τοῦ κατά Ἰωάννην. Κεφ. 5:1-15

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ,  ἀνέβη ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς ῾Ιεροσόλυμα. Ἔστι δὲ ἐν τοῖς ῾Ιεροσολύμοις ἐπὶ τῇ προβατικῇ κολυμβήθρα, ἡ ἐπιλεγομένη ῾Εβραῑστὶ Βηθεσδά, πέντε στοὰς ἔχουσα. Ἐν ταύταις κατέκειτο πλῆθος πολὺ τῶν ἀσθενούντων, τυφλῶν, χωλῶν, ξηρῶν, ἐκδεχομένων τὴν τοῦ ὕδατος κίνησιν. Ἄγγελος γὰρ κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ, καὶ ἐταράσσετο τὸ ὕδωρ· ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος ὑγιὴς ἐγίνετο ᾧ δήποτε κατείχετο νοσήματι. Ἦν δέ τις ἄνθρωπος ἐκεῖ τριάκοντα καὶ ὀκτὼ ἔτη ἔχων ἐν τῇ ἀσθενείᾳ. Τοῦτον ἰδὼν ὁ ᾿Ιησοῦς κατακείμενον, καὶ γνοὺς ὅτι πολὺν ἤδη χρόνον ἔχει, λέγει αὐτῷ· θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι; Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ἀσθενῶν· Κύριε, ἄνθρωπον οὐκ ἔχω, ἵνα ὅταν ταραχθῇ τὸ ὕδωρ, βάλῃ με εἰς τὴν κολυμβήθραν· ἐν ᾧ δὲ ἔρχομαι ἐγώ, ἄλλος πρὸ ἐμοῦ καταβαίνει. Λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· Ἔγειρε, ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει. Καὶ εὐθέως ἐγένετο ὑγιὴς ὁ ἄνθρωπος καὶ ἦρε τὸν κράβαττον αὐτοῦ καὶ περιεπάτει. ἦν δὲ Σάββατον ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ. Ἔλεγον οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι τῷ τεθεραπευμένῳ· Σάββατόν ἐστιν· οὐκ ἔξεστί σοι ἄραι τὸν κράββατον. Ἀπεκρίθη αὐτοῖς· Ὁ ποιήσας με ὑγιῆ, ἐκεῖνός μοι εἶπεν· Ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει. Ἠρώτησαν οὖν αὐτόν· Τίς ἐστιν ὁ ἄνθρωπος ὁ εἰπών σοι· Ἆρον τὸν κράβαττόν σου καί περιπάτει; Ὁ δὲ ἰαθείς οὐκ ᾔδει τίς ἐστιν· ὁ γὰρ ᾿Ιησοῦς ἐξένευσεν ὄχλου ὄντος ἐν τῷ τόπῳ. Μετὰ ταῦτα εὑρίσκει αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν τῷ ἱερῷ, καί εἶπεν αὐτῶ· Ἴδε, ὑγιὴς γέγονας· μηκέτι ἁμάρτανε, ἵνα μὴ χεῖρόν σοί τι γένηται. Ἀπῆλθεν ὁ ἄνθρωπος καὶ ἀνήγγειλε τοῖς ᾿Ιουδαίοις, ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν ὁ ποιήσας αὐτὸν ὑγιῆ.

ιερόν ευαγγέλιον
εικόνα

Ο Άγιος Νικόλαος ο Νέος (ο εν Βουναίνη)

Ο Άγιος Νικόλαος ο Νέος (ο εν Βουναίνη)

γιορτάζει στις 9 Μαΐου

ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

Ο Νικόλαος γεννήθηκε στην Μ. Ασία από ευσεβείς γονείς και ανατράφηκε από μικρός με τα νάματα της χριστιανικής πίστης. Όταν μεγάλωσε, οι γονείς του τον κατέταξαν στο στρατό του βυζαντινού κράτους όπου και ήταν το πρότυπο του ήρωα για τους συστρατιώτες του χάρις στα σπουδαία του ανδραγαθήματα.

Τα χρόνια εκείνα, η αυτοκρατορία βρισκόταν σε δεινή θέση γιατί κάθε χρόνο, από Απρίλιο μέχρι Σεπτέμβριο, οι εμπειροπόλεμες αραβικές φυλές πραγματοποιούσαν θαλάσσιες επιδρομές στο Αιγαίο Πέλαγος και κατέστρεφαν ακμάζουσες Ελληνικές πόλεις των παραλίων και της ενδοχώρας. Τότε κατελήφθη η Κρήτη και η Σικελία, έπεσε η Δημητριάδα (Βόλος), και η Θεσσαλονίκη. Χρησιμοποιώντας ως ορμητήριο τους την Κρήτη, οι μουσουλμάνοι επιδρομείς, φανατισμένοι από την ιδεολογία τους περί του ιερού πολέμου και συνήθως υπό την αρχηγία αρνησιθρήσκων  ηγετών (ορκισμένων εχθρών του Χριστού) έγιναν ο φόβος και ο τρόμος των Χριστιανών, οι οποίοι κατέφευγαν στην ενδοχώρα, χωρίς καν τις περισσότερες φορές να προβάλλουν αντίσταση.

Στο μεταξύ, όταν ο αυτοκράτορας Λέων Στ΄ ο Σοφός(866 – 912), πληροφορήθηκε για το χαρακτήρα του αξιωματικού Νικολάου, τον κάλεσε στο παλάτι, τον προβίβασε σε ταξίαρχο, απονέμοντάς του το οφφίκιο (αξίωμα) του Δούκα και του στρατιωτικού διοικητή επαρχίας.

ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ

Μπροστά στον μεγάλο κίνδυνο της εποχής εκείνης, που ήταν οι Σαρακηνοί και οι πειρατικές επιδρομές τους, ο αυτοκράτορας έστειλε τον Νικόλαο με μια χιλιαρχία για να ενισχύσει την άμυνα της Λάρισας. Εκεί, σε συνεργασία με το λιγοστό τοπικό θεματικό στρατό, έκανε ό,τι μπορούσε: Επιδιόρθωσε τα τείχη, εμψύχωσε τον πληθυσμό και επί πλέον επιδόθηκε στη φιλανθρωπία επιχειρώντας μια ήπια φορολογική πολιτική («χορηγίες», «ελέη») υπέρ των ασθενέστερων.

Το τελευταίο ενόχλησε τον «Τουρμάρχη» και τους επιτελείς του. Ο αρχηγός της «Τούρμας», (μόνιμου θεματικού στρατεύματος), συγκέντρωνε πολιτική και φορολογική εξουσία, ιδίως εν καιρώ πολέμου. Όμως, ήταν διεφθαρμένος. Ενδιαφερόταν μόνο για τις πρόσθετες φορολογίες («επήρειες, δουλείες, κακώσεις») και την απολαυστική ζωή. Στη Λάρισα, λοιπόν, η παρουσία ενός φιλάνθρωπου βασιλικού Ταξίαρχου (ή Δούκα), ενόχλησε τον Θεσσαλό Τουρμάρχη. Ο φθόνος τον οδήγησε σε συνωμοσία: Ασυμφωνία στο σχεδιασμό αμύνης, παρεμπόδιση των Σλάβων της τοπικής Σκλαβηνίας, να μετάσχουν στην αντίσταση, σχέδιο προδοσίας της πόλης, τέλος υποκίνηση σε αποστασία των στρατιωτών του.

Ο Νικόλαος έμεινε μόνο με 12 έμπιστους και μερικές γυναίκες που είχαν πρωτοστατήσει στη φιλανθρωπική κίνηση. Βλέποντας την υπόθεση χαμένη, συνεννοούμενος με τον Μητροπολίτη Φίλιππο, έβγαλε τους αμάχους από την πόλη οδηγώντας τους στα κρησφύγετα των ασκηταριών του όρους Τέρναβο (Μελούνα).

Η ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΩΝ ΣΑΡΑΚΗΝΩΝ

Την άνοιξη του 902, αμέσως μετά τη σφαγή της Δημητριάδας, οι πειρατικές ορδές, με επικεφαλής, τον αρνησίθρησκο Δαμιανό, εισέβαλαν στην εύφορη πεδιάδα και επιδόθηκαν στην καταστροφή. Η Λάρισα λεηλατήθηκε, όπως και η ύπαιθρος. Παντού αλαλαγμοί, κραυγές, φωτιές, βιασμοί, αρπαγές ιερών, σφαγές γερόντων. Τους νέους τους στοίβαζαν σε καράβια για τα σκλαβοπάζαρα, ενώ πολλούς τους ανάγκασαν να εξωμόσουν (τέτοιο “έργο” Σαρακηνών περιγράφεται από ιστορικούς της εποχής στην άλωση της Θεσσαλονίκης, του Άργους).

Ο ευσεβής, πατριώτης Νικόλαος, στο μεταξύ, αφού εξασφάλισε τη σωτηρία πολυάριθμων αμάχων, όρμησε με τους λιγοστούς συντρόφους του στο πεδίο της μάχης. Όλοι τους, ως ατρόμητοι χριστιανοί, ομολόγησαν Χριστό και σαν Διγενείς πολέμησαν γενναία, πέφτοντας μέχρις ενός, μαζί τους και δυο γυναίκες. Μετά την επιστροφή των διασωθέντων, ο Φίλιππος φρόντισε την ανακομιδή των ιερών σκηνωμάτων τους. Τιμώνται ως άγιοι και είναι οι: Αρμόδιος, Γρηγόριος, Ιωάννης, Δημήτριος, Μιχαήλ, Ακίνδυνος, Θεόδωρος, Παγκράτιος, Χριστόφορος, Παντολέων, Ευώδιος, Αιμιλιανός, Ειρήνη και Πελαγία. Μόνο ο Νικόλαος άντεξε και διέφυγε τραυματισμένος.

ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ

Οι Θεσσαλοί, έμαθαν τα γεγονότα και ο γενναίος Ταξίαρχος Νικόλαος έγινε θρύλος. Ο Συναξαριστής αναφέρει ότι ο Νικόλαος πήγε στους λόφους της Βουναίνης, όπου μόναζαν ασκητές, και, μαθήτευσε κοντά τους. Κάποιος όμως “Χριστιανός” φαίνεται πως τον πρόδωσε στους Αγαρηνούς. Ο Νικόλαος, βλέποντας τους εισβολείς, στήριξε τους συναθλητές του για να μη δειλιάσουν. Όταν οι βάρβαροι τον συνέλαβαν, προσπάθησαν να τον πείσουν ν’ αρνηθεί την πίστη του, με υποσχέσεις αρχικά, με μαστιγώσεις στη συνέχεια. Μάταια, όμως, γιατί ο Νικόλαος έμενε στέρεος στην πίστη του. Τότε ο επικεφαλής τους διέταξε να τον δέσουν σε δέντρο όπου τον κατατρύπησαν με τις λόγχες τους. Τέλος τον έσυραν μισοπεθαμένο και τον αποκεφάλισαν την 9η Μαΐου.

Η ΕΥΡΕΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΚΗΝΩΜΑΤΟΣ

Έπειτα από περίπου πενήντα έτη, ο Δούκας της Θεσσαλονίκης, Ευφημιανός, χτυπημένος από λέπρα, κατέφυγε στο θαυματουργό λείψανο του Αγίου Αχιλλίου, στη Λάρισα. Μετά από θεία οπτασία, που υπέδειχνε κάποιον τόπο, ο Δούκας ξεκίνησε για τη λύση του μυστηρίου και την εύρεση της θεραπείας. Έφτασε στη Βούναινα. Με τον Επίσκοπο Βουναίνης, κληρικούς και μερικούς ακόμα, έψαχναν για το ζητούμενο. Ώσπου, είδαν ένα παλικάρι στην κουφάλα μιας αιωνόβιας βελανιδιάς, σφαγμένο, με λόγχη, (τη δική του) μπηγμένη στα πλευρά του. Το σώμα του είχε διατηρηθεί άφθαρτο. Ευωδία αναπεμπόταν από το ιερό σκήνωμα. Τότε, βοσκοί της περιοχής θυμήθηκαν πως, πριν χρόνια, τους διηγούνταν οι γονείς τους για έναν αξιωματικό που, προδομένος από χριστιανό, σκοτώθηκε από βάρβαρους σ’ ένα ρουμάνι. Έλεγαν πως τον βασάνισαν σκληρά για να εξωμόσει, αλλά εκείνος δε λύγισε, ομολογώντας το Χριστό. Κανένας δεν τον αναζήτησε, από τον φόβο των Αγαρηνών. Βρέθηκαν και κάποια φθαρμένα εμβλήματα, που πιστοποιούσαν ότι αυτός ήταν ο Ταξίαρχος Νικόλαος, μάρτυρας και εθνομάρτυρας. Έπειτα, ο Ευφημιανός λούστηκε στη διπλανή πηγή και γιατρεύτηκε. Έγινε και η Ταφή του ιερού σκηνώματος με τιμές, ενώ πάνω στον τάφο χτίστηκε Ναός.

Η φήμη του γεγονότος διαδόθηκε παντού. Λείψανά του σώζονται στον τόπο του μαρτυρίου του, ενώ αγία Κάρα του βρίσκεται στην Άνδρο. Η Εκκλησία μας τον γιορτάζει στις 9 Μαΐου.

ο τάφος του Αγίου μέσα στον ναό

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο ιστορικός μελετητής Α. Σοφιανός υποστήριξε ότι ο αρχηγός των Σαρακηνών (άρα Αράβων και όχι Αβάρων, όπως  αναγράφουν οι παλιοί συναξαριστές) αρνησίθρησκος Δαμιανός, μετά την άλωση της Δημητριάδας, γύρω στο 900 μ.Χ. εισέβαλε και στο εσωτερικό της Θεσσαλίας. Έτσι σύμφωνα και με ένα αγιολογικό κείμενο του 10ου αιώνα, ο Νικόλαος επικεφαλής τότε μιας μικρής στρατιωτικής μονάδας στη Λάρισα αποσύρθηκε, προ του κινδύνου με τις δυνάμεις του και τον αρχιεπίσκοπο Φίλιππο, στους πρόποδες του όρους Τέρναβος (Μελούνα), όπου πίστευε ότι μπορούσε να οχυρωθεί καλύτερα. Εκεί τελικά νικήθηκε αλλά κατόρθωσε να διαφύγει προσωρινά για να συλληφθεί αργότερα. Έτσι μετά τη σύλληψή του και την άρνησή του να αλλαξοπιστήσει θανατώθηκε μαρτυρικά στη Βούναινα. Αντίθετα, η ιστορικός Άννα Αβραμέα υποστηρίζει ότι η επιδρομή που περιγράφει ο Συναξαριστής αφορά στους Βουλγάρους του Συμεών που έκαναν επιδρομές στη Θεσσαλία στα τέλη του 9ου αιώνα και τις αρχές του 10ου. Προσωπική μου γνώμη είναι ότι η άποψη του Δ. Σοφιανού είναι η ορθή διότι οι Βούλγαροι ήταν ήδη από την εποχή του τσάρου τους Βόριδος (Μιχαήλ) Χριστιανοί, ενώ αντίθετα οι Σαρακηνοί επιδίωκαν πάντοτε το βίαιο εξισλαμισμό των αιχμαλώτων τους.

το Ιερό προσκύνημα στα Βούναινα Λάρισας (μπροστά ο τόπος του μαρτυρίου)

Το κείμενο προέρχεται από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου

φωτογραφίες και άλλα στοιχεία,

και ένα βίντεο.

Κυριακή των Μυροφόρων

3 ΜΑΪΟΥ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΡΙΤΗ, ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ

Ἐκ τοῦ κατά Μάρκον. Κεφ. 15:43-47, 16:1-8

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐλθὼν ᾿Ιωσὴφ ὁ ἀπὸ ᾿Αριμαθαίας, εὐσχήμων βουλευτής, ὃς καὶ αὐτὸς ἦν προσδεχόμενος τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, τολμήσας εἰσῆλθε πρὸς Πιλᾶτον καὶ ᾐτήσατο τὸ σῶμα τοῦ ᾿Ιησοῦ.   Ὁ δὲ Πιλᾶτος ἐθαύμασεν, εἰ ἤδη τέθνηκε· καὶ προσκαλεσάμενος τὸν Κεντυρίωνα, ἐπηρώτησεν αὐτὸν εἰ πάλαι ἀπέθανε. Καὶ γνοὺς  ἀπὸ τοῦ Κεντυρίωνος, ἐδωρήσατο τὸ σῶμα τῷ ᾿Ιωσήφ. Καὶ ἀγοράσας σινδόνα, καὶ καθελὼν αὐτὸν, ἐνείλησε τῇ σινδόνι, καὶ κατέθηκεν αὐτὸν ἐν μνημείῳ, ὃ ἦν λελατομημένον ἐκ πέτρας, καὶ προσεκύλισε λίθον ἐπὶ τὴν θύραν τοῦ μημείου. Ἡ δὲ Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ, καὶ Μαρία ᾿Ιωσῆ ἐθεώρουν ποῦ τίθεται. Καὶ διαγενομένου τοῦ Σαββάτου, Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ, καὶ Μαρία ἡ τοῦ ᾿Ιακώβου, καὶ Σαλώμη, ἠγόρασαν ἀρώματα, ἵνα ἐλθοῦσαι ἀλείψωσιν αὐτόν. Καὶ λίαν πρωῒ τῆς μιᾶς Σαββάτων, ἔρχονται ἐπὶ τὸ μνημεῖον, ἀνατείλαντος τοῦ ἡλίου· καὶ ἔλεγον πρὸς ἑαυτάς· Τίς ἀποκυλίσει ἡμῖν τὸν λίθον ἐκ τῆς θύρας τοῦ μνημείου; Καὶ ἀναβλέψασαι θεωροῦσιν, ὅτι ἀποκεκύλισται ὁ λίθος· ἦν γὰρ μέγας σφόδρα. Καὶ εἰσελθοῦσαι εἰς τὸ μνημεῖον, εἶδον νεανίσκον καθήμενον ἐν τοῖς δεξιοῖς, περιβεβλημένον στολὴν λευκήν, καὶ ἐξεθαμβήθησαν. Ὁ δὲ λέγει αὐταῖς· Μὴ ἐκθαμβεῖσθε· ᾿Ιησοῦν ζητεῖτε τὸν Ναζαρηνὸν τὸν ἐσταυρωμένον· ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὧδε· ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐτόν. Ἀλλ᾿ ὑπάγετε  εἴπατε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ καὶ τῷ Πέτρῳ ὅτι προάγει ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν· ἐκεῖ αὐτὸν ὄψεσθε, καθὼς εἶπεν ὑμῖν. Καὶ ἐξελθοῦσαι ταχύ, ἔφυγον ἀπὸ τοῦ μνημείου· εἶχε δὲ αὐτὰς τρόμος καὶ ἔκστασις, καὶ οὐδενὶ οὐδὲν εἶπον· ἐφοβοῦντο γάρ.

ιερόν ευαγγέλιον

εικόνες Οι Μυροφόρες και ο ευσχήμων Ιωσήφ

Ο Ελληνικός Στρατός αποβιβάζεται στην Σμύρνη

2 Μαΐου 1919: 

Ο Ελληνικός Στρατός αποβιβάζεται στην Σμύρνη

Στις αρχές του Φεβρουαρίου του 1919 ο Ελευθέριος Βενιζέλος παρουσίασε τις ελληνικές θέσεις ενώπιον του Ανώτατου Συμμαχικού Συμβουλίου. Συνάντησε, όμως, τη σφοδρή αντίδραση της Ιταλίας, η οποία διεκδικούσε εδαφική ζώνη από την Αττάλεια και τη Σμύρνη έως το Ικόνιο. Η απόπειρα της Ιταλίας να δημιουργήσει τετελεσμένα καταλαμβάνοντας την Αττάλεια, τον Μάρτιο, προκάλεσε τ’ αντίθετα αποτελέσματα. Οι σύμμαχοι, με πρωτοβουλία του Άγγλου πρωθυπουργού Λόυντ Τζωρτζ, αποφάσισαν, ερήμην των Ιταλών, την αποστολή ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, ώστε να προστατευθεί ο εκεί ελληνικός πληθυσμός και να αποτραπεί ιταλική απόβαση στην πόλη. Όταν ο Ιταλός πρωθυπουργός πληροφορήθηκε την απόφαση, θεώρησε σκόπιμο να μην αντιταχθεί σε αυτήν. Στις 29 Απριλίου 1919 ο Βενιζέλος τηλεγραφούσε στο υπουργείο Εξωτερικών: «Αυτήν την στιγμή το Ανώτατον Συμβούλιον της Συνδιασκέψεως απεφάσισεν όπως το εκστρατευτικόν σώμα αναχωρήσει αμέσως διά Σμύρνην. Η απόφασις ελήφθη παμψηφεί. Ζήτω το έθνος».

Η Ι Μεραρχία [«Σιδηρά Μεραρχία»] υπό τη διοίκηση του Συνταγματάρχη Πυροβολικού Ζαφειρίου Νικολάου, βρισκόταν στη περιοχή Πράβι (Ελευθερούπολη) του Νομού Καβάλα και ανέμενε τη μεταφορά της στην Ουκρανία, όπου ήδη βρίσκονταν οι ΙΙ και ΧΙΙΙ Μεραρχίες του Α’ Σώματος Στρατού. Στις 25 Απριλίου 1919 η Μεραρχία έλαβε διαταγή από το Γενικό Στρατηγείο (Αρχιστράτηγος Λεωνίδας Παρασκευόπουλος – έδρα Θεσσαλονίκη), για άμεση επιβίβασή της σε πλοία που αποστέλλονταν, χωρίς να της γίνει γνωστός ο τόπος προορισμού της. Η Μεραρχία έθεσε αμέσως τις μονάδες της σε κίνηση και μέχρι το απόγευμα της 26ης είχε συγκεντρωθεί στην αποβάθρα του λιμανιού των Ελευθερών. Στις 26 Απριλίου ρυθμίστηκαν τηλεφωνικά τα της επιβίβασης μεταξύ του διοικητού της Ι Μεραρχίας και του Επιτελάρχη του Γενικού Στρατηγείου (Γ.Σ.) Συνταγματάρχη Πάγκαλου Θεόδωρου. Στη συνέχεια μίλησε με το Διοικητή της Μεραρχίας ο Αρχιστράτηγος, ο οποίος εξέφρασε την εμπιστοσύνη του για την εκτέλεση της αποστολής που αναλάμβανε, του έδωσε οδηγίες σχετικά με την αποστολή του και του επεσήμανε – ως Σμυρνιός που γνώριζε τη πόλη – ότι θα έπρεπε να αποβιβαστεί προς βορά στη Πούντα και νότια πέρα από το Κοκάργιαλι, νοτιότερα της Καραντίνας. Επιπλέον ζήτησε τη τήρηση απόλυτης μυστικότητας.

Τη 19:00 της 30ης Απριλίου/13η Μαΐου 1919 άρχισε να εξέρχεται από το λιμάνι των Ελευθερών η νηοπομπή που μετέφερε τη Ι Μεραρχία στη Σμύρνη. Μαζί της μετέφερε και τους πόθους του Γένους για την ολοκλήρωση της Μεγάλης Ιδέας και την ενσωμάτωση στον εθνικό κορμό της Γης της Ιωνίας και Αιολίδας, καθώς και εκατομμυρίων υπόδουλων ομοεθνών. Συνοδεύονταν από μοίρα τεσσάρων Ελληνικών και τριών Βρετανικών αντιτορπιλικών.

Από το πρωί της 1ης Μαΐου οι φήμες για την κατάληψη της Σμύρνης είχαν απλωθεί στην πόλη, προκαλώντας την ανυπομονησία των Ελλήνων κατοίκων. Οι Τούρκοι θορυβημένοι εκδήλωσαν την αντίθεσή τους, συγκροτώντας μαχητικές αντιδιαδηλώσεις. Στις 4 το απόγευμα οι Έλληνες πρόκριτοι κλήθηκαν στη μεγάλη αίθουσα της μητρόπολης, για να πληροφορηθούν επισήμως τη χαρμόσυνη είδηση της ελευθερίας. Το συγκεντρωμένο στο προαύλιο της Αγίας Φωτεινής πλήθος ανέμενε με αδημονία το μεγάλο νέο. Μέσα σε ατμόσφαιρα συγκίνησης και ενθουσιασμού, οι Σμυρναίοι άκουσαν από τα χείλη του πλοιάρχου Μαυρουδή το διάγγελμα του Βενιζέλου:

«Το πλήρωμα του χρόνου ήρθεν. Η Ελλάς εκλήθη υπό του Συνεδρίου της Ειρήνης να καταλάβη Σμύρνην ίνα ασφαλίση την τάξιν. Οι ομογενείς ενοοούσιν ότι η απόφασις αύτη ελήφθη διότι εν τη συνειδήσει των διευθυνόντων το Συνέδριον είναι αποφασισμένη η ένωσις της Σμύρνης μετά της Ελλάδος. Διατελέσας μέχρι των Βαλκανικών Πολέμων υπόδουλος υπό τον αυτόν σκληρότατον ζυγόν, εννοώ ποία αισθήματα χαράς θα πλημμυρίσουν σήμερον τας ψυχάς των Ελλήνων της Μικρασίας.

Την εκδήλωσιν των αισθημάτων τούτων δεν εννοώ, βεβαίως, να παρεμποδίσω. Αλλά είμαι βέβαιος, ότι η εκδήλωσις αύτη δεν θα λάβη ουδένα χαρακτήρα ούτε εχθρικότητος, ούτε υπεροψίας απέναντι ουδενός των συνοίκων στοιχείων του πληθυσμού. Η εκδήλωσις της πλημμυρούσης χαράς ας συνοδευθή τουναντίον με εκδήλωσιν των αδελφικών αισθημάτων προς τους συνοίκους πληθυσμούς. Ας δοθή εις αυτούς να εννοήσουν ότι δεν εορτάζομεν την κατάλυσιν ενός ζυγού, δια να υποκαταστήσωμεν εις αυτόν την ιδίαν ημών επικράτησιν επί βλάβη των άλλων. Αλλά ότι η ελληνική ελευθερία θα φέρη προς όλους, ανεξαρτήτως φυλής και θρησκεύματος, την ισότητα και την δικαιοσύνην. Εμπνέοντες εις πάντας τους συνοίκους πληθυσμούς την εμπιστοσύνην ταύτην, δεν μένομεν μόνον πιστοί εις αυτήν την εθνικήν μας υπόστασιν, αλλά και εξυπηρετούμεν άριστα αυτά τα υπέρτατα εθνικά συμφέροντα. Ιδιαιτέρα προσοχή πρέπει να επιδειχθεί προς το ιταλικόν στοιχείον. Aς μην παροραθή, ότι η Ιταλία συνήνεσε μετά των λοιπών συμμάχων Δυνάμεων εις την ελληνικήν κατάληψιν της Σμύρνης. Γνωρίζω ότι η έκκλησίς μου προς την Ελληνικήν Μικράν Ασίαν δεν γίνεται επί ματαίω και εύχομαι, όπως τάχιστα, δυνηθώ να επισκεφθώ αυτήν, κομιστής του ευαγγελίου της εθνικής δι’ αυτήν αποκαταστάσεως».

Το κείμενο του Βενιζέλου, μείγμα αισιοδοξίας και αυτοσυγκράτησης, ουσιαστικά, καθοδηγούσε τους Σμυρναίους να προσαρμόσουν τη συμπεριφορά τους στη νέα λεπτή και εύθραυστη κατάσταση, συναρτώντας ευθέως τη διαγωγή τους με τη μελλοντική παγίωση των εθνικών επιδιώξεων. Το ίδιο βράδυ τοιχοκολλήθηκε στην πόλη προκήρυξη του διοικητή του στρατού κατοχής συνταγματάρχη Ν. Ζαφειρίου προς τους κατοίκους της Σμύρνης. Η προκήρυξη στα ελληνικά και τουρκικά, τυπωμένη στο «τυπογραφείον της Αμαλθείας», ανήγγειλε την κατοχή και παρείχε διαβεβαιώσεις, ότι δεν θα περιορίζονταν οι πολιτικές και θρησκευτικές δραστηριότητες του πληθυσμού.

Στις 4 μ.μ. της 1ης Μαΐου 1919 οι δημογέροντες, οι κοινοτικοί επίτροποι και οι άλλοι πρόκριτοι της ελληνορθόδοξης κοινότητας της Σμύρνης, συγκεντρώθηκαν μετά από πρόσκληση του Μητροπολίτη Χρυσόστομου, στο Μέγα Συνοδικό της Μητρόπολης. Ο περίβολος της Αγίας Φωτεινής γέμισε ασφυκτικά από κόσμο. Μετά από λίγο κατέφθασε ο Ύπατος Αρμοστής της Ελλάδας στη Σμύρνη και κυβερνήτης του Θ/Κ Αβέρωφ, Πλοίαρχος Ηλίας Μαυρουδής. Πρώτος μίλησε προς τους συγκεντρωμένους ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος ο οποίος ανήγγειλε το χαρμόσυνο γεγονός:

«Αδελφοί το πλήρωμα του χρόνου επέστη. Οι πόθοι των αιώνων εκπληρούνται. Οι έκτακτοι χρόνοι ήγγικαν. Αι μεγάλαι ελπίδες του γένους μας, ο ανύστακτος, ο σφοδρός, ο μύχιος, ο θερμός, ο καίων και φλογίζων ως ο πεπυρακτωμένος σίδηρος τα σπλάχνα μας πόθος προς ένωσιν μετά της μητρός μας Ελλάδος, ιδού κατά τη σήμερον ιστορικήν και αξιομνημόνευτον ημέραν της 1ης Μαΐου γίνεται πράγμα και γεγονός τετελεσμένον. Από της σήμερον αποτελούμεν αναπόσπαστον τμήμα της ηνωμένης, της ενδόξου, της αθανάτου μεγάλης μας πατρίδος Ελλάδος, η αποβίβασις των ελληνικών μεραρχιών εις τα Μικρασιατικά παράλια ήρξατο, το εξωτερικόν φρούριον της Σμύρνης κατελήφθη υπό των ελληνικών στρατευμάτων. Αύριο οι ελευθερωτές μας εισέρχονται…»

Κατά τη νύκτα της 1ης/2α Μαΐου, έλαβε χώρα και μια ενέργεια που είχε σοβαρές συνέπειες για τα γεγονότα που εξελίχθηκαν την επομένη ημέρα. Οι φυλακές που βρίσκονταν πίσω από το διοικητήριο και είχαν τεθεί υπό τον έλεγχο του Ιταλού ταγματάρχη Καροσσίνι, κατά τη διάρκεια της νύκτας άνοιξαν – κατά πάσα πιθανότατα κατόπιν ενεργείας του ιταλού αξιωματικού – και μερικές εκατοντάδες κατάδικοι του κοινού ποινικού δικαίου – κυρίως Τούρκοι–  αφέθηκαν ελεύθεροι και μερικοί από αυτούς κατάφεραν να προμηθευτούν όπλα από μια αποθήκη κοντά στους στρατώνες. Κατ’ αυτό τον τρόπο δινόταν το σύνθημα για πράξεις βίας και λεηλασιών.

Το πρωινό της 2ας Μαΐου 1919 άρχισε η αποβίβαση του στρατού σε διάφορα μέρη της προκυμαίας. Το κύριο σώμα αποβιβάστηκε μπροστά στο κτίριο της Λέσχης των Κυνηγών (το οποίο θα γινόταν η έδρα του ελληνικού στρατηγείου), δεχόμενο τις ευλογίες του μητροπολίτη Χρυσοστόμου. Ένα δάσος από γαλανόλευκες υποδέχτηκε τον στρατό και ανάμεσά τους ένα τεράστιο δαφνοστόλιστο πορτρέτο του Βενιζέλου, το οποίο είχε φιλοτεχνήσει ο Γεώργιος Προκοπίου.

Κάτω από τις επευφημίες του ελληνικού πληθυσμού οι στρατιώτες παρήλασαν στην προκυμαία. Όταν τα πρώτα τμήματα των ευζώνων πέρασαν το διοικητήριο και έφθασαν μπροστά στους στρατώνες δέχθηκαν ομαδικά πυρά, στα οποία απάντησαν. Η συμπλοκή κράτησε, περίπου, μία ώρα και οι απώλειες των αντιπάλων δεν υπήρξαν ιδιαίτερα μεγάλες. Αρκετοί, όμως, πολίτες, που βρέθηκαν στην προκυμαία την ώρα των ταραχών, έχασαν τη ζωή τους ή τραυματίστηκαν. Οι Έλληνες στρατιώτες ερεύνησαν το διοικητήριο και τα γύρω κτίρια και συνέλαβαν πάνω από χίλιους Τούρκους. Αγανακτισμένοι κάτοικοι προπηλάκισαν τους αιχμαλώτους στην προκυμαία, υπό τα βλέμματα των πληρωμάτων των συμμαχικών πλοίων. Έως το απόγευμα η τάξη είχε αποκατασταθεί πλήρως. Η ενέδρα αυτή ήταν η πρώτη ενέργεια τουρκικής αντίστασης στην παρουσία του ελληνικού στρατού, δεν στάθηκε, όμως, ικανή ν’ αμαυρώσει τη γιορτινή για τον ελληνισμό της Σμύρνης ατμόσφαιρα της ημέρας εκείνης. Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία του Αλέξη Αλεξίου, όπως καταγράφηκε από το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών:

Όλη η Σμύρνη γιόρταζε, ήταν σαν Πάσχα, ακούγονταν κανονιές από τα καράβια, παντού κυμάτιζε η γαλανόλευκη. Όλοι φορούσαμε στο στήθος μας εθνικές κονκάρδες. Όλοι τρέχαν στην προκυμαία, κοπάδια, κοπάδια, ξεφώνιζαν και τραγουδούσαν. Όλοι βιάζονταν να δούνε τα ευζωνάκια, τον ελληνικό στρατό, τα ελληνικά καράβια: τον «Αβέρωφ», τον «Ατρόμητο», τον «Λέοντα».

Έζησα τις αξέχαστες στιγμές της λευτεριάς. Εμείς δεν πήραμε είδηση την μάχη που δόθηκε, γιατί δεν ήμασταν προς το κονάκι αλλ’ αντίθετα μετά από το θέατρο Σμύρνης, προς την Πούντα.

Αργότερα μάθαμε, ότι η φάλαγγα των ευζώνων έμπαινε στην πλατεία του διοικητηρίου και την χτύπησαν από το αρχηγείο της χωροφυλακής, από τις φυλακές, από την τουρκική συνοικία.

Χτυπήθηκαν δέκα ευζωνάκια, τα δύο πέθαναν και πάρα πολύς κόσμος πνίγηκε στη θάλασσα από το σπρώξιμο που’ κάναν, γιατί θέλαν να φύγουν γρήγορα να σώσουν τη ζωή τους. Τα τάγματα ευζώνων σταμάτησαν την αντίσταση. Κοντά στο σπίτι μας βρισκόταν το γήπεδο του αθλητικού ομίλου Απόλλων Σμύρνης, εκεί είχε στρατοπεδεύσει ελληνικός στρατός. Η μητέρα μου από ενθουσιασμό και αγάπη για τα νέα παλικάρια μού έδινε και τους πήγαινα, μαζί με άλλα παιδιά, διάφορα εκλεκτά τρόφιμα.

Καθώς η δημόσια τάξη είχε καταλυθεί κατά την ώρα της μάχης, πολλοί κάτοικοι, διαφόρων εθνικοτήτων, βρήκαν την ευκαιρία να λεηλατήσουν καταστήματα της πόλης. Ο Βενιζέλος, έστειλε κατεπειγόντως τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Εμμανουήλ Ρέπουλη, στη Σμύρνη, ζήτησε να συγκληθεί στρατοδικείο για την τιμωρία των υπαιτίων και δήλωσε, ότι η ελληνική κυβέρνηση θα αποζημιώσει τα θύματα των λεηλασιών. Την επομένη, το στρατοδικείο καταδίκασε σε θάνατο δύο Έλληνες – έναν στρατιώτη κι έναν πολίτη – και η ποινή εκτελέστηκε αυθημερόν.

Στις 6 Μαρτίου αποκαταστάθηκαν οι τουρκικές πολιτικές αρχές, όπως όριζε η συμμαχική εντολή για την κατάληψη της πόλης. Σε λίγες ημέρες εγκαταστάθηκε στην ιωνική πρωτεύουσα και η ελληνική διοίκηση, με επικεφαλής τον ύπατο αρμοστή Αριστείδη Στεργιάδη, πρόσωπο το οποίο διαδραμάτισε σημαντικό, αλλά αμφιλεγόμενο ρόλο στην μικρασιατική επιχείρηση.

Στα τέλη Ιουνίου του 1919 σύσσωμος ο ελληνικός λαός της Σμύρνης υποδέχθηκε με έξαλλο ενθουσιασμό τον Σμυρναίο αρχιστράτηγο Λεωνίδα Παρασκευόπουλο. Ήταν μια πραγματικά μεγάλη ημέρα για την πόλη, με προφανή συμβολική σημασία: ένα εκλεκτό τέκνο της Σμύρνης επέστρεψε στη γενέτειρά του ως ελευθερωτής. Λίγους μήνες αργότερα, ενώπιον του αρχιστρατήγου, των αρχών και του λαού της πόλης, ορκίστηκαν οι πρώτοι Σμυρναίοι που θα πύκνωναν τις τάξεις του ελληνικού στρατού.

πηγή

και δύο βίντεο με τα γεγονότα των ημερών:
στιγμιότυπα 1στιγμιότυπα 2