Κατάληψη της Λάρισας από τους Γερμανούς
Μ.Παρασκευή 19 Απριλίου 1941
 |
18 Απριλίου 1941. Η βομβαρδισμένη Λάρισα.
Η φωτογραφία πάρθηκε από Νεοζηλανδική φάλαγγα καθώς περνούσε μέσα από την πόλη. NATLIB.GOVT.NZ |
 |
| Λάρισα 1941 αεροφωτογραφία (Παρατηρήστε την γκρεμισμένη γέφυρα κάτω αριστερά) (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
 |
| 2-3 Μαρτίου 1941. Ιταλικό JU 87 Picchiatello πάνω από την Λάρισα κατά την διάρκεια αεροπορικής επιδρομής. (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ ) |
Μια σειρά από επίκαιρες φωτογραφίες από την αποφράδα εκείνη ημέρα Πρέπει να σημειώσουμε ότι
ο καλά οργανωμένος στρατός του Γ’ Ράϊχ
διέθετε και υπηρεσία αντικατασκοπίας
στην οποία υπαγόταν και η φωτογραφική
υπηρεσία. Φωτογράφοι παρακολουθούσαν
από κοντά την πορεία των στρατευμάτων
και κατέγραφαν την παρουσία τους στις
καταλαμβανόμενες χώρες...
 |
| 17 Απριλίου 1941, Γερμανικά άρματα μάχης διασχίζουν τον Πηνειό, στην Κοιλάδα των Τεμπών, με κατεύθυνση προς τη Λάρισα, (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
 |
| 1941 Απρίλιος Γερμανοί στην έξοδο της κοιλάδας των Τεμπών με κατεύθυνση προς τη Λάρισα. (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
 |
| 1941 Απρίλιος. Γερμανικά Panzer αναπτύσονται στην Θεσσαλική πεδιάδα. -Franz Peter Weixler. (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
 |
| 1941 Απρίλιος. Γερμανική φάλαγγα και στρατιώτες σταματημένη έξω από την Λάρισα. (Franz Peter Weixler). (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
 |
| 17 Απριλίου 1941, Λάρισα, Φάλαγγα του 1ου Αυστραλιανού σώματος αγγελιοφόρων. |
Όλη την Μεγάλη Εβδομάδα
τα γερμανικά αεροπλάνα βομβάρδιζαν
ανελέητα την πόλη.
 |
| 1941. Γερμανικά JU 87 κατά την διάρκεια αεροπορικής επιδρομής. (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
 |
| Larissa seen by a Picchiatello in flight before the bombing in the spring of 1941 (Φωτοθήκη Λάρισας) |
Ήταν Μ. Παρασκευή 19
Απριλίου όταν μπήκε ο στρατός τους στη
Λάρισα και βρήκαν μια πόλη άδεια[1]. Φρόντισαν γι’ αυτό οι προηγηθέντες
ιταλικοί βομβαρδισμοί, ο μεγάλος σεισμός
της 1ης Μαρτίου και οι γερμανικοί
βομβαρδισμοί.
 |
| 1941 Απρίλιος, Γερμανικά βομβαρδιστικά Dornier Do 17 πετώντας πάνω από την Λάρισα. (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
 |
| 1941 Λάρισα μετά από βομβαρδισμό των Γερμανών ! (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
Τίποτε δεν μπορούσε να
κρατήσει τους πανικόβλητους κατοίκους,
οι οποίοι έφευγαν ομαδικά και ζητούσαν
καταφύγιο στους γύρω οικισμούς. Οι
γυναίκες και τα παιδιά ήταν οι πρώτοι
κάτοικοι που εγκατέλειψαν την πόλη για
να προστατευθούν. Τον κύριο όγκο των
Λαρισαίων δέχθηκε η Αγιά και κατά δεύτερο
λόγο το Συκούριο, η Ραψάνη, οι Γόννοι,
τα Αμπελάκια και άλλοι μικρότεροι
οικισμοί, γιατί πρόσφεραν μεγαλύτερη
ασφάλεια, καθώς δεν είχαν βομβαρδισθεί
και ούτε είχαν θιγεί από τους σεισμούς.
 |
| 1941 Αεροδρόμιο Λάρισας. Κατεστραμμένα αεροπλάνα πριν την παράδοση της πόλης στους Γερμανούς. μέσα Απριλίου (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
Ελάχιστοι είχαν το σθένος να παραμείνουν
στην πόλη και αυτοί ήταν οι στρατευμένοι,
οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι έμποροι και
οι άλλοι επαγγελματίες, για να δουλέψουν
τα καταστήματά τους και κυρίως να τα
προστατεύσουν. Με το που άρχισαν όμως
οι βομβαρδισμοί της Μεγ. Εβδομάδος,
αναλογιζόμενοι και την επικείμενη
είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων,
εγκατέλειψαν και αυτοί τη Λάρισα.
 |
Η
γέφυρα, που είχαν ανατινάξει ένα μέρος
της Άγγλοι κομάντος, για να επιβραδυνθεί
η προέλαση των γερμανικών στρατευμάτων.Original
old photo (German occupation). (Φωτοθήκη Λάρισας)
|
 |
Στρατιωτικά φορτηγά του Ιατρικού Σώματος
της Νέας Ζηλανδίας, 6NZ Fd Amb, οδηγώντας
μέσα από έναν δρόμο στη Λάρισα (σημερινή οδός Αλ. Παναγούλη). Λήφθηκε από τον AH Thomas, 18
Απριλίου 1941.
Επιγραφή: Ερχόμενοι από τη Λάρισα. Η πορεία είχε μήκος 49 μίλια με φορτηγά. Ταξιδέψαμε από τον Τύρναβο στο Μώλο υπό συνεχή εναέρια επίθεση
μέχρι το βράδυ στις 20:00 NZ Med Corps 67d Amb.( NATLIB.GOVT.NZ)
|
 |
| ΛΑΡΙΣΑ 1941 .awm.gov.au collectionC48373 |
Έβλεπε
κανείς, όλη την εβδομάδα τα καταστήματα
ήταν κλειστά, οι εκκλησίες άδειες και
ο κόσμος που κυκλοφορούσε ελάχιστος.
 |
| Καταστροφές στη Λάρισα κατά τη διάρκεια της Κατοχής. |
 |
| Η οδός Αλεξάνδρας (Κύπρου) το 1941 βομβαρδισμένη. Συλλογή Αγγ. Αβδανά |
 |
| 1941 18 Απριλίου, Λάρισα, πίσω ο Όλυμπος (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
 |
| 1941 18 Απριλίου, Γερμανικά στρατεύματα διασχίζουν με μια μικρή βάρκα τον Πηνειό ποταμό, κοντά στην Λάρισα. (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
 |
| 1941 19-21 Απριλίου, Λάρισα. Οι γερμανοί μέσα στην κατεστραμμένη πόλη . (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
Ο
παλιός δήμαρχος Μιχαήλ Σάπκας γράφει
σχετικά για την κατάσταση στην οποία
βρήκαν τη Λάρισα όταν έφθασαν οι Γερμανοί:
«Κατάστασις τελείως απελπιστική, πείνα,
ερείπια, γύμνια και πλήρης ανεργία. Οι
Γερμανοί εχαρακτήρισαν την στάσιν της
Λαρίσης απέναντί των κατά την είσοδόν
των, όλως εχθρικήν.
 |
| 1941 19 Απριλίου, Λάρισα, γερμανικά τανκς εισέρχονται στην πόλη. Πηγή Θεόδωρος Μεταλληνός (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
 |
| 1941 19 Απρ. Γερμανικά τανκς μπαίνουν στη Λάρισα, μετά τον βομβαρδισμό της πόλης (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
Ανέμενον την ημέραν
του Μεγάλου Σαββάτου 20 Απριλίου προ της
γεφύρας του Πηνειού ποταμού δι’ όλης
σχεδόν της ημέρας επιτροπήν των αρχών
ή των κατοίκων, όπως εμφανισθεί προ του
Στρατηγείου των προς παράδοσιν της
πόλεως και συνεννόησιν δια την είσοδον
και εγκατάστασιν των υπηρεσιών των εις
την πόλιν και διά τινα στοιχειώδη
υποδοχήν αυτών και παροχήν ευκολιών
εις την εγκατάστασιν, αλλά ουδείς
παρουσιάσθη.
 |
| Γερμανική φάλαγγα εισέρχεται στη Λάρισα, μπροστά από το Γενί τζαμί 19 Απριλίου 1941.Φωτογραφία της Γερμανικής αντικατασκοπείας. Βρίσκεται στο Deutsches Historisches Museum.(Φωτοθήκη Λάρισας) |
 |
| 1941 , γερμανική φάλαγγα οχημάτων περνάει από την πόλη της Λάρισας -1 (Φωτοθήκη Λάρισας) |
 |
| 1941 , γερμανική φάλαγγα οχημάτων περνάει από την πόλη της Λάρισας -2 (Φωτοθήκη Λάρισας) |
 |
| O λόφος Ακροπόλεως. Συλλογή Βυρ. Μήτου |
 |
| 1941 Απρ. Γερμανικό άρμα μάχης προσπαθεί να περάσει από την μια κοίτη του Πηνειού (Αλκαζάρ) στην άλλη (Αγ. Αχιλλείου). (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
 |
| Η δυτική πλευρά του Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Αχιλλίου, όπως την αντίκρισαν οι πρώτοι Ιταλοί που έφτασαν στη Λάρισα τον Ιούνιο του 1941. Αρχείο Zamperin |
Χρειάστηκε να περάσει
ένας μήνας περίπου για να αρχίζουν να
επιστρέφουν σιγά-σιγά κυρίως οι δημόσιοι
υπάλληλοι και οι επαγγελματίες που
διέθεταν καταστήματα, πολλοί από τους
οποίους τα βρήκαν λεηλατημένα.
 |
H
ελληνική
αντιπροσωπεία
προσέρχεται για την υπογραφή του
πρωτοκόλλου παραδόσεως της Στρατιάς
Ηπείρου-Μακεδονίας. Ο
υποστράτηγος Γεώργιος
Τσολάκογλου,
ο υπασπιστής του συνταγματάρχης Αθανάσιος
Χρυσοχόου
και ο διοικητής της επίλεκτης Μονάδας
των SS, Ζεπ Ντίτριχ, έξω από το κτίριο
Μουσών στην Λάρισα,
στις 21 Απριλίου 1941. (ΙΩΑΝΝΗΣ
ΠΑΛΑΣΚΑΣ)
|
 |
21
Απριλίου 1941. Ο Ζεπ Ντίτριχ (διοικητής
της Σωματοφυλακής SS Αδόλφος Χίτλερ -
LSSAD) και η
ελληνική αντιπροσωπεία, στο
αεροδρόμιο της Λάρισας (Past in Color)
|
 |
| 1941 26 Απριλίου, Συγκέντρωση μεταφορικών αεροσκαφών Ju 52 στη Λάρισα για τη μεταφορά αλεξιπτωτιστών στον Ισθμό προς κατάληψή του. (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
 |
| Επισκευή γερμανικού αεροσκάφους junker – 87 στο αεροδρόμιο της Λάρισας. Αρχείο Zamperin |
Όταν
πλέον οι Γερμανοί εδραιώθηκαν στην
Ελλάδα, έφθασαν μετά από λίγο και οι
Ιταλοί του Μουσολίνι, οι οποίοι
εγκαταστάθηκαν σαν κατοχική δύναμη
στην πόλη μας.
 |
| Oμάδα Γερμανών στρατιωτών φωτογραφίζεται στην βόρεια πλευρά της Κεντρικής Πλατείας της Λάρισας. Πίσω το κατεστραμμένο ξενοδοχείο «Το Στέμμα». Συλλογή Βυρ. Μήτου |
 |
| 1941 10 Ιουλίου, Λάρισα, κατεστραμμένα σπίτια από βομβιστικές επιθέσεις, φωτογράφος Guido Barilli 1893-1968. (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
 |
| 1941 10 Ιουλίου, Λάρισα, κατεστραμμένο τζαμί από βομβαρδισμούς, φωτογράφος Guido Barilli 1893-1968. (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
 |
| 1941 10 Ιουλίου, Λάρισα, κτίρια που καταστράφηκαν από βομβιστικές επιθέσεις, φωτογράφος Guido Barilli 1893-1968. (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
 |
| 1941 Ιούλιος, Λάρισα (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
 |
| 1941 24 Ιουν. Λάρισα . Γερμανοί περνάνε βοηθητική γέφυρα (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ) |
-------------------------------------
[1]Γράφει κάποιος χρονογράφος
της εποχής :«Έρημον κατοίκων εύρον οι
εχθροί την πόλιν και επεδόθησαν εις
όργιον λεηλασίας. Κυριολεκτικώς
εσκύλευσαν την νεκράν Λάρισαν».Ήταν
ευτύχημα το ότι ένα μεγάλο μέρος του
πληθυσμού της Λάρισας είχε εγκαταλείψει
την πόλη από τις πρώτες ακόμα ημέρες
του πολέμου. Το γεγονός αυτό έσωσε
πολλούς από τον φοβερό σεισμό.
[2]. Σάπκας Μιχαήλ,
Πεπραγμένα του εν Λαρίση τμήματος του
Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, από της
ιδρύσεώς του κατά το 1922, μέχρι της 30ης
Ιουνίου 1955, Εν Λαρίση (30 Ιουνίου 1955) σελ.
18-19.
ΠΗΓΕΣ
- Κείμενο από δημοσίευμα στις 24 Απριλίου 2016 στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας του μέλους
της Φωτοθήκης κ. Nikolaos
Papatheodorou. Διαβάστε το ολόκληρο εδώ
- Φωτογραφίες από διάφορες πηγές: ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΣΚΑΣ σε Άσπρο - Μαύρο εδώ, NATIONAL LIBRARY OF NEW ZEALAND εδώ, AUSTRALIAN WAR MEMORIAL εδώ, Συλλογή φωτογραφιών PIERLUIGI ZAMPERIN εδώ, Φωτογραφική συλλογή ΒΥΡΩΝΑ ΜΗΤΡΟΥ εδώ, ΦΩΤΟΘΗΚΗ ΛΑΡΙΣΑΣ εδώ, PAST IN COLOR Χρώμα στο Παρελθόν εδώ
