Παρασκευή 11 Φεβρουαρίου 2022

ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ

Κυριακή 13 Φεβρουαρίου 2022

Η παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου

Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου - Λουκ. ιη’ 10-14

Εἶπεν ὁ Κύριος τήν παραβολήν ταύτην

ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τό ἱερὸν προσεύξασθαι,

 ὁ εἷς Φαρισαῖος καί ὁ ἕτερος τελώνης.

Ὁ Φαρισαῖος σταθείς πρός ἑαυτόν ταῦτα προσηύχετο

ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμί ὥσπερ οἱ λοιποί τῶν ἀνθρώπων,

 ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ή καί ὡς οὗτος ὁ τελώνης

νηστεύω δίς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι.

καί ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστώς

οὐκ ἤθελεν οὐδέ τούς ὀφθαλμούς εἰς τόν οὐρανόν ἐπᾶραι,

ἀλλ᾿ ἔτυπτεν εἰς τό στῆθος αὐτοῦ λέγων

ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ. 

λέγω ὑμῖν,

κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τόν οἶκον αὐτοῦ ἤ γάρ ἐκεῖνος

ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτόν ταπεινωθήσεται,

ὁ δέ ταπεινῶν ἑαυτόν ὑψωθήσεται.

Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα από ιστοσελίδα Ενορία Ι. Ν. Αγίας Μαρίνας Άνω Ιλισίων   agiamarinailision.gr

Τριώδιο

Λειτουργικό βιβλίο της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας, που περιέχει τις ακολουθίες από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου έως το Μεγάλο Σάββατο, δηλαδή της περιόδου προετοιμασίας του πιστού για το Πάσχα.

Ονομάζεται Τριώδιο, γιατί πολλοί από τους κανόνες που περιέχει έχουν μόνον τρεις ωδές: Μία εκ των πέντε πρώτων και πάντοτε την 8η και την 9η. Κανών στην ορθόδοξη υμνογραφία ονομάζεται ένα σύστημα εγκωμιαστικών τροπαρίων, τα οποία ψάλλονται στην ακολουθία του όρθρου και έχουν ενιαίο θέμα και ήχο.

Κατ’ επέκταση, λοιπόν, η περίοδος από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου (13 Φεβρουαρίου 2022) έως το Μεγάλο Σάββατο (23 Απριλίου 2022) ονομάζεται Τριώδιο. Έτσι, όταν λέμε πως άνοιξε το Τριώδιο, εννοούμε ακριβώς πως άνοιξε το βιβλίο αυτό που περιγράψαμε και ταυτόχρονα όλη η μεγάλη περίοδος του αγώνα και της περισυλλογής του πιστού μέχρι το Πάσχα.

Το Τριώδιο, ως χρονικό διάστημα, μπορούμε να το χωρίσουμε σε τρεις διακριτές περιόδους:

Α. Προπαρασκευαστική περίοδος για τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή

Είναι αυτό που ο λαός αποκαλεί Τριώδιο. Διαρκεί από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου (13 Φεβρουαρίου 2022) έως την Κυριακή της Τυρινής (6 Μαρτίου 2022). Είναι το στάδιο προετοιμασίας για τη νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστή που ακολουθεί, αλλά και περίοδος ξεφαντώματος με τις καρναβαλικές εκδηλώσεις, που αποτελούν κόκκινο πανί για την Εκκλησία, λόγω των ειδωλολατρικών τους καταβολών, να βρίσκονται στην κορύφωσή τους.

Την προπαρασκευαστική αυτή περίοδο μπορούμε να τη χωρίσουμε χρονολογικά σε τέσσερις υποπεριόδους, η καθεμία από τις οποίες παρουσιάζει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ιδίως όσον αφορά στη διαβάθμιση της νηστείας:

Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου
Την πρώτη Κυριακή του Τριωδίου διαβάζεται στις Εκκλησίες η παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, που αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του Λουκά (κεφ. ιη', 10-14). Ο Χριστός φανερώνει σ’ αυτή την αξία της ταπεινοφροσύνης και τη συγγνώμη του Τελώνη, που έχει συναίσθηση αμαρτιών του, αντίθετα με τον αλαζόνα Φαρισαίο, που με την υποκρισία του παρουσιάζει τον εαυτό του τέλειο άνθρωπο. Και καταλήγει με το γνωμικό: «Πας ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, ο δε ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται». Την εβδομάδα του Τελώνου και του Φαρισαίου (13-19 Φεβρουαρίου 2022), δεν υπάρχει η παραμικρή νηστεία. Γίνεται «κατάλυση στα πάντα», σύμφωνα με την εκκλησιαστική ορολογία, δηλαδή τρώγεται ελεύθερα κάθε φαγητό ακόμα και την Τετάρτη και Παρασκευή. Για το λόγο αυτό, η εβδομάδα αυτή ονομάζεται και «ελεύθερη» ή «απολυτή».

Κυριακή του Ασώτου
Τη δεύτερη εβδομάδα του Τριωδίου διαβάζεται στις Εκκλησίες η παραβολή του ασώτου υιού, που βρίσκεται στο Ευαγγέλιο του Λουκά (κεφ. ιε', 11-32) και με την οποία ο Χριστός διδάσκει την αξία της συγχωρήσεως και το μεγαλείο της μετανοίας. Την εβδομάδα του Ασώτου (20-26 Φεβρουαρίου 2022) γίνεται «κατάλυση στα πάντα» όλες τις ημέρες, εκτός της Τετάρτης και Παρασκευής, οπότε ακολουθείται αυστηρή νηστεία, όπως τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Την τελευταία ημέρα της εβδομάδας τιμώνται οι ψυχές των τεθνεώτων, στο πρώτο (26 Φεβρουαρίου 2022) από τα δύο Ψυχοσάββατα, που αναγνωρίζει η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία.

Κυριακή της Απόκρεω
Στις Εκκλησίες διαβάζεται η περικοπή από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου (κεφ. ιε', 31-46), που αναφέρεται στη Δευτέρα Παρουσία και την κρίση που θα ακολουθήσει. Η Κυριακή αυτή ονομάστηκε «των Απόκρεω», επειδή είναι η τελευταία ημέρα κρεοφαγίας για τους Χριστιανούς. Πάντως, την Πέμπτη αυτής της εβδομάδας υπάρχει το έθιμο της Τσικνοπέμπτης (3 Μαρτίου 2022), κατά το οποίο καταναλώνονται αφειδώς κρεατικά, μέσα σε πανηγυρικό κλίμα. Η τρίτη εβδομάδα του Τριωδίου (27 Φεβρουαρίου-5 Μαρτίου 2022) ονομάζεται και εβδομάδα της Τυροφάγου ή Τυρινής, επειδή όλες τις ημέρες γίνεται κατάλυση σε όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα, του αυγού, των ψαριών και του ελαιολάδου, απαγορεύεται όμως η κρεοφαγία, εκτός από την Κυριακή της Απόκρεω. Στα έθιμα της περιόδου, σε έξαρση βρίσκονται οι καρναβαλικές εκδηλώσεις.

Κυριακή της Τυροφάγου
Στις Εκκλησίες διαβάζεται η περικοπή του Ευαγγελίου του Ματθαίου (κεφ. στ', 14-21), που αναφέρεται στην αξία της συγχώρεσης και της νηστείας. Η Εκκλησία επιτρέπει στους πιστούς την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, αυγών, ψαριών και ελαιολάδου, απαγορεύει όμως την κρεοφαγία. Από την επομένη, Καθαρά Δευτέρα, αρχίζει η αυστηρή νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Την Κυριακή της Τυροφάγου κορυφώνονται οι καρναβαλικές εκδηλώσεις.

Β. Μεγάλη Τεσσαρακοστή

Διαρκεί από την Καθαρά Δευτέρα (7 Μαρτίου 2022) έως την Παρασκευή πριν από το Σάββατο του Λαζάρου (15 Απριλίου 2022). Είναι περίοδος αυστηρής νηστείας, περισυλλογής και προσευχής, που προετοιμάζει τον πιστό για την Εβδομάδα των Παθών και την Ανάσταση του Κυρίου. Ονομάζεται Τεσσαρακοστή ή Σαρακοστή, για να θυμίζει τη σαραντάημερη νηστεία του Χριστού στην έρημο (Ματθ. δ, 2), και Μεγάλη για να ξεχωρίζει από τη σαραντάημερη, επίσης, νηστεία των Χριστουγέννων, που είναι λιγότερο αυστηρή.

Σε όλες τις ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής πρέπει να τηρείται από τους πιστούς αυστηρή νηστεία («ξηροφαγία»), εκτός από τα Σάββατα, τις Κυριακές και την εορτή των Τεσσαράκοντα μαρτύρων (9 Μαρτίου), οπότε επιτρέπεται η κατανάλωση κρασιού και λαδιού («κατάλυση οίνου και ελαίου») και την εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (25 Μαρτίου), οπότε επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριών («Κατάλυση ιχθύος»).

Οι εβδομάδες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι έξι:

Καθαρή Εβδομάδα
Λαμβάνει την ονομασία της από την Καθαρά Εβδομάδα. Το βράδυ της Παρασκευής της πρώτης εβδομάδας της Σαρακοστής ψάλλονται οι Α' Χαιρετισμοί (11 Μαρτίου 2022) στις εκκλησίες. Το Σάββατο η εκκλησία εορτάζει το «θαύμα των κολλύβων», μαζί με τον πρωταγωνιστή του, τον Άγιο Θεόδωρο τον Τήρωνα (12 Μαρτίου 2022). Την εποχή της βασιλείας του, ο αυτοκράτορας Ιουλιανός, που προσπάθησε να επαναφέρει την ειδωλολατρία στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, εξαπέλυσε διωγμό εναντίον των Χριστιανών της Κωνσταντινουπόλεως και μάλιστα αποπειράθηκε να μολύνει τις τροφές τους. Η πανουργία του αυτή αποκαλύφθηκε από τον στρατιωτικό Θεόδωρο, που υπηρετούσε σε μονάδα νεοσυλλέκτων (tiro στα λατινικά ο νεοσύλλεκτος), ο οποίος με τη βοήθεια του πατριάρχη Ευδόξιου παρότρυνε τον λαό να τραφεί με κόλλυβα και να σωθεί.

Α' Νηστειών
Η Κυριακή της δεύτερης εβδομάδας της Σαρακοστής ονομάζεται και Κυριακή της Ορθοδοξίας, σε ανάμνηση της αναστήλωσης των εικόνων από την αυτοκράτειρα Θεοδώρα το 842, που σηματοδότησε το τέλος της Εικονομαχίας (726-842), της πολιτικοθρησκευτικής διαμάχης που συντάραξε τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και απείλησε τη συνοχή της. Στην πανηγυρική λειτουργία της ημέρας στον Καθεδρικό Ναό της Αθήνας παρίσταται από την εποχή του βασιλιά Γεωργίου Α', ο εκάστοτε ανώτατος άρχοντας της χώρας (από τη Μεταπολίτευση ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας) και απαγγέλει το «Σύμβολο της Πίστεως» («Πιστεύω»), συνεχίζοντας μία παράδοση αιώνων, που κρατά από το Βυζάντιο. Το βράδυ της Παρασκευής ψάλλονται οι Β' Χαιρετισμοί στις εκκλησίες.

Β' Νηστειών
Η Κυριακή της δεύτερης εβδομάδας της Σαρακοστής είναι αφιερωμένη στον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά (1296-1359), μία από τις κορυφαίες προσωπικότητες της Ορθοδοξίας. Το βράδυ της Παρασκευής ψάλλονται οι Γ' Χαιρετισμοί στις εκκλησίες.

Γ' Νηστειών
Η Κυριακή της τρίτης εβδομάδας της Σαρακοστής είναι αφιερωμένη στην προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού («Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως»). Το βράδυ της Παρασκευής ψάλλονται οι Δ' Χαιρετισμοί στις εκκλησίες.

Δ' Νηστειών
Το βράδυ της Παρασκευής της τέταρτης εβδομάδας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής ψάλλεται στις εκκλησίες ολόκληρος ο Ακάθιστος Ύμνος ή Χαιρετισμοί της Παναγίας.

Ε' Νηστειών
Η έκτη και τελευταία εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής αποκαλείται «κουφή» ή «βουβή», επειδή δεν υπάρχουν ψαλμωδίες και Χαιρετισμοί, εν αναμονή των Παθών του Χριστού.

Γ. Μεγάλη Εβδομάδα

Διαρκεί από την Κυριακή των Βαΐων (17 Απριλίου 2022) έως το Μεγάλο Σάββατο (23 Απριλίου 2022) και είναι αφιερωμένη στα Πάθη του Χριστού.

Πηγή:   sansimera.gr 

Δείτε ακόμα:

Φαρισαίοι   epistoligr.blogspot.com

Παρουσίαση με θέμα: "Τριώδιο."   slideplayer.gr

Η περσινή μας ανάρτηση

Κυριάκη Τελώνου και Φαρισαίου (Αρχή Τριωδίου)   olympos_20

Δευτέρα 7 Φεβρουαρίου 2022

Κύρια γεγονότα Φεβρουαρίου

Κύρια γεγονότα Φεβρουαρίου

1 Φεβρουαρίου:

1988 - Υπογράφεται η "Συμφωνία του Νταβός" μεταξύ των πρωθυπουργών Ελλάδας και Τουρκίας, Ανδρέα Παπανδρέου και Τουργκούτ Οζάλ.

2003 - Εκρήγνυται πάνω από το Τέξας κατά τη διάρκεια της επιστροφής του στη Γη το διαστημικό λεωφορείο Κολούμπια

4 Φεβρουαρίου:

1843 - Πεθαίνει ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ηρωική μορφή του Αγώνα του 1821

5 Φεβρουαρίου:

1991 - Αεροσκάφος C-130 της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας συντρίβεται στο Όρος Όθρυς κατά τη διάρκεια της προσέγγισης στο αεροδρόμιο της Νέας Αγχιάλου. Νεκροί και οι 63 επιβαίνοντες.

6 Φεβρουαρίου:

1982 - Καταργούνται οι ποδιές για τις μαθήτριες σε ελληνικά σχολεία.

7 Φεβρουαρίου:

1992 - Υπογράφεται η Συνθήκη του Μάαστριχτ που οδηγεί στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

8 Φεβρουαρίου:

1912 - O Εμμανουήλ Αργυρόπουλος γίνεται ο πρώτος Έλληνας αεροπόρος. Στη δεύτερη πτήση που εκτέλεσε ο Αργυρόπουλος την ίδια μέρα, πέταξε με τον τότε πρωθυπουργό της χώρας Ελευθέριο Βενιζέλο.


1981 - 21 οπαδοί του Ολυμπιακού βρίσκουν τον θάνατο μετά από αγώνα με την ΑΕΚ όταν ποδοπατούνται βρίσκοντας τις πόρτες του γηπέδου κλειστές.

9 Φεβρουαρίου:

1857 - Πεθαίνει ο Διονύσιος Σολωμός ο ποιητής του Ύμνου εις την Ελευθερίαν, Εθνικού ύμνου της Ελλάδας.

1881 - Πεθαίνει ο Ρώσος συγγραφέας Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι.

10 Φεβρουαρίου:

1947 - Τα Δωδεκάνησα περνούν με Συνθήκη από την Ιταλία στην Ελλάδα.

11 Φεβρουαρίου:

1776 - Γεννιέται ο πρώτος Κυβερνήτης του ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους, Ιωάννης Καποδίστριας.

1979 - Εγκαθιδρύεται επίσημα το καθεστώς της Ισλαμικής Επανάστασης στο Ιράν, υπό τον Αγιατολάχ Χομεϊνί.

1990 - Απελευθερώνεται ο Νέλσον Μαντέλα, έπειτα από 27 χρόνια κράτησης από το καθεστώς του Απαρτχάιντ.

12 Φεβρουαρίου:

1945 – Υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας με σκοπό τον τερματισμό του εμφύλιου πόλεμου μεταξύ της Ελληνικής Κυβέρνησης και του ΕΑΜ.

1977 – Συνομολογείται στη Βιέννη η συμφωνία Μακαρίου-Ντενκτάς επί του Κυπριακού.

13 Φεβρουαρίου:

1894 - Οι αδελφοί Λυμιέρ κατοχυρώνουν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τη φορητή συσκευή του κινηματογράφου.

14 Φεβρουαρίου:

1876 - Ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ εφαρμόζει μια πατέντα για τηλέφωνο.

1946 - Ο ENIAC, (Ηλεκτρονικός Αριθμητικός Ολοκληρωτής και Υπολογιστής) ο πρώτος ηλεκτρονικός υπολογιστής, που κατασκευάζεται από την ΙΒΜ αρχίζει να λειτουργεί στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια.

15 Φεβρουαρίου:

1999 – Ο Αμπντουλάχ Οτζαλάν, ένα από τα ιδρυτικά μέλη της αγωνιστικής οργάνωσης Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν συνελήφθη από Τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας στο Ναϊρόμπι της Κένυας.

18 Φεβρουαρίου:

1883 - Γεννήθηκε ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης.

21 Φεβρουαρίου:

1848 - Ο Καρλ Μαρξ και ο Φρίντριχ Ένγκελς εκδίδουν το Κομμουνιστικό Μανιφέστο

1965 - Δολοφονείται ο Μάλκολμ Χ, αφροαμερικανός ακτιβιστής πολιτικών δικαιωμάτων.

22 Φεβρουαρίου:

1821 - Ελληνική Επανάσταση: Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης με εθελοντές, από την Ρωσία περνά τον ποταμό Προύθο και κατευθύνεται προς το Ιάσιο.

23 Φεβρουαρίου:

1455 - Τυπώνεται το πρώτο βιβλίο, η Βίβλος από τον Γουτεμβέργιο

1966 - Τηλεοπτικοί δέκτες λαμβάνουν για πρώτη φορά το πρόγραμμα του ΕΙΡ, της σημερινής ΕΡΤ

24 Φεβρουαρίου:

1821 - Ελληνική Επανάσταση: Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης υψώνει επαναστατική σημαία στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας.

25 Φεβρουαρίου:

1973 - 3.000 φοιτητές οχυρώνονται στη Νομική Σχολή της Αθήνας και διαδηλώνουν από την ταράτσα του κτιρίου με συνθήματα κατά της χούντας.

28 Φεβρουαρίου:

1914 - Ο Γεώργιος Χρηστάκης-Ζωγράφος ύστερα από διαβουλεύσεις με τους τοπικούς εκπροσώπους συγκροτεί την προσωρινή Κυβέρνηση της Βορείου Ηπείρου στο Αργυρόκαστρο.

1986 Δολοφονείται στο κέντρο της Στοκχόλμης ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Όλαφ Πάλμε.

Πηγή: el.wikipedia.org

Πηγές για διάβασμα:

1. Νταβός 1987: Το παρελθόν φωτίζει το μέλλον   neweurope.gr

6. Σχολική ποδιά: Πότε και γιατί επιβλήθηκε – Πώς καταργήθηκε (Video|Photos)   topontiki.gr

Η παλιά μπλε σχολική ποδιά   athinodromio.gr

8. Τραγωδία της Θύρας 7   el.wikipedia.org

H τραγωδία της Θύρας 7 στον Τύπο της εποχής (pics)   gazzetta.gr

Φιόντορ Μιχάηλοβιτς Ντοστογιέφσκι  olympos_69

Το ουράνιο χριστουγεννιάτικο δέντρο

Διήγημα του Φιοντόρ Νοστογιέφσκι   olympos_31

" Έγκλημα και Τιμωρία " Σαν να μιλά για το σήμερα!   olympos_9

11. Return to Tehran   en.imam-khomeini.ir

12. Συμφωνία της Βάρκιζας

Η Συμφωνία της Βάρκιζας. Εξώφυλλο της επίσημης ελληνικής έκδοσης, 31 σελίδες, Φεβρουάριος 1945. Η συνθήκη υπεγράφη μεταξύ της Ελληνικής Κυβέρνησης και εκπροσώπων του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, μετά την ήττα του τελευταίου στα Δεκεμβριανά της Αθήνας το 1944.   el.wikipedia.org

15. Οτζαλάν: Που βρίσκεται σήμερα,   enimerotiko.gr

Υπόθεση Οτσαλάν: Το θρίλερ της απαγωγής που άρχισε στην Αθήνα και τέλειωσε στο Ίμραλι   protothema.gr

1999: Πως παραδόθηκε ο Οτσαλάν   kalyteresmeres.wordpress.com

Abdullah Öcalan   abdullah-ocalan.com

23. Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας   el.wikipedia.org

ΕΙΡ   retrodb.gr

Η Ελένη Κυπραίου την πρώτη μέρα λειτουργίας

28. Αυτόνομη Δημοκρατία της Βορείου Ηπείρου   el.wikipedia.org

Ιστορία της Βόρειας Ηπείρου την περίοδο 1913-1921   el.wikipedia.org

Από το πρωτόκολλο της Φλωρεντίας (17/12/1913) στην αυτόνομη Βόρειο Ήπειρο   protothema.gr


Διαβάστε και την περσινή μας ανάρτηση:

Επιλεγμένα Γεγονότα Φεβρουαρίου   olympos_62

Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2022

Θεραπεία της θυγατρός της Χαναναίας

Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2022

Κυριακής ΙΖ Ματθαίου

Κυριακή μετά την εορτή της Υπαπαντής. Εορτή της Ορθοδοξίας: Ο Όσιος Βουκόλος Επίσκοπος Σμύρνης. Ο Άγιος Φώτιος ο Μέγας Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και Ισαπόστολος. Οι Όσιοι Βαρσανούφιος και Ιωάννης. Η Αγία Εμμελεία. Η Αγία Νόννα. Η Αγία Ανθούσα.

Η πίστη της Χαναναίας

Κατά Ματθαίο ιε’ 21-28

Καὶ ἐξελθὼν ἐκεῖθεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἀνεχώρησεν εἰς τὰ μέρη Τύρου καὶ Σιδῶνος.
καὶ ἰδοὺ γυνὴ Χαναναία ἀπὸ τῶν ὁρίων ἐκείνων ἐξελθοῦσα ἐκραύγαζεν αὐτῷ λέγουσα·

ἐλέησόν με, Κύριε, υἱὲ Δαυῒδ·

ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται.
ὁ δὲ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λόγον.

καὶ προσελθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἠρώτων αὐτὸν λέγοντες·

ἀπόλυσον αὐτήν, ὅτι κράζει ὄπισθεν ἡμῶν.
ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν·

οὐκ ἀπεστάλην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου ᾿Ισραήλ.
ἡ δὲ ἐλθοῦσα προσεκύνησεν αὐτῷ λέγουσα·

Κύριε, βοήθει μοι.
ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν·

οὐκ ἔστι καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις.
ἡ δὲ εἶπε·

ναί, Κύριε· καὶ γὰρ τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψυχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τῶν κυρίων αὐτῶν.
τότε ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῇ·

 ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις! γενηθήτω σοι ὡς θέλεις.

καὶ ἰάθη ἡ θυγάτηρ αὐτῆς ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης.

Το Ευαγγέλιο:  ekklisiaonline.gr

Θεραπεία της θυγατρὸς της Χαναναίας

1. Ἀληθινὴ μάνα

Ὁ Κύριος μὲ τοὺς μαθητές Του πορεύθηκε πρὸς τὰ «μέρη Τύρου καὶ Σι­δῶνος», στὰ βόρεια σύνορα τῆς Γαλιλαίας. Ἐκεῖ ἔτρεξε καὶ Τὸν συνάν­τησε μιὰ εἰδωλολάτρισσα Χαναναία. «Ἐκραύγασεν αὐτῷ», γράφει ὁ ἱερὸς εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος. Ἔβγαλε φωνή, Τὸν παρακάλεσε δυνατὰ καὶ Τοῦ εἶπε: «Ἐλέησόν με, Κύριε, υἱὲ Δαυΐδ· ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται». Ἐλέησέ με, Κύριε, ἔνδοξε ἀπόγονε τοῦ Δαβίδ. Ἡ κόρη μου κατέχεται ἀπὸ δαιμόνιο καὶ ὑποφέρει φρικτά.

Ἡ Χαναναία δὲν εἶπε «ἐλέησον τὴν θυγατέρα μου», ἀλλὰ «ἐλέησόν με». Ἐμένα ἐλέησε. Ὁ πόνος τοῦ παιδιοῦ μου εἶναι δικός μου πόνος. Ἐγὼ ὑποφέρω ποὺ τὸ βλέπω δέσμιο τοῦ σατανᾶ. Καὶ Σοῦ ζητῶ νὰ τὸ ἐλευθερώσεις.
Ἡ θαυμαστὴ αὐτὴ γυναίκα εἶναι μητέρα ἀφοσιωμένη στὸ παιδί της, θαυμαστὸ πρότυπο μητέρας ἰδιαιτέρως γιὰ τὴν ἐποχή μας, ἐποχὴ τῆς φιλαυτίας καὶ τοῦ ἐγωκεντρισμοῦ. Σήμερα, δυστυχῶς, ἔχουν πληθύνει τά παραδείγματα γονέων ποὺ ταλαιπωροῦν ψυχικὰ τὰ παιδιά τους εἴτε διαλύοντας τὴν οἰκογένειά τους εἴτε μὲ τὴν παθολογικὴ ἀφοσίωσή τους σὲ αὐτά. Ἡ ζεστὴ φωλιὰ τῆς οἰκογένειας χτίζεται μόνο μὲ τὴν Χάρι τοῦ Θεοῦ, ὅταν ὑπάρχει ζωντανὴ πίστη καὶ ὑγιὴς διάθεση αὐτοθυσίας καὶ προσφορᾶς στὰ παιδιὰ καὶ στὸ ἕτερο μέλος τῆς συζυγίας.

2. Προσευχὴ γιὰ τὰ παιδιά μας

Ἡ Χαναναία ὄχι μόνο νοιαζόταν καὶ ἔπασχε γιὰ τὴ δαιμονισμένη κόρη της, ἀλλὰ καὶ κατέφυγε στὸν Κύριο καὶ Τὸν παρακάλεσε μὲ ἐπιμονή, μέχρις ὅτου ὁ Κύριος ἱκανοποίησε τὸ αἴτημά της. Εἶναι λοιπὸν γνώρισμα τῶν εὐσεβῶν γονέων ὄχι μόνο νὰ προσπαθοῦν νὰ λύσουν τὰ προβλήματα τῶν παιδιῶν τους, ἀλλὰ νὰ ζητοῦν καὶ τὴν ἄνωθεν βοήθεια· νὰ τὴ ζητοῦν μὲ θέρμη καὶ ἐπιμονή.

Πόσο προσευχόμαστε γιὰ τὰ παιδιά μας; Μὲ πόση φλόγα καὶ ἐπιμονὴ ζητοῦμε τὸ ἔλεος καὶ τὴν Χάρι τοῦ Θεοῦ γιὰ τὰ παιδιὰ ποὺ μᾶς ἔδωσε Ἐκεῖνος; Δὲν εἶναι βέβαια δαιμονισμένα, ὅπως ἡ κόρη τῆς Χαναναίας· εἶναι ὅμως ἰδιαίτερα ἐκτεθειμένα στὴ δαιμονικὴ ἐπήρεια σήμερα· ζοῦν σὲ ἀποστατημένη κοινωνία καὶ εἶναι ἀναπόφευκτο νὰ ἔλθουν ἀντιμέτωπα μὲ τὴν ἁμαρτία πολὺ νωρίς· καὶ συνήθως αὐτὲς τὶς ὧρες δὲν εἴμαστε κοντά τους. Προσευχὴ λοιπόν, πολλὴ προσευχὴ γιὰ τὰ βλαστάρια μας, γιὰ νὰ τὰ προστατεύσει ὁ Θεὸς ἔτσι ὅπως δὲν μποροῦμε νὰ τὰ προστατεύσουμε ἐμεῖς. Προσευχὴ καθημερινή, μὲ πόνο καὶ ἀγάπη. Καὶ ἡ θεία Χάρις θὰ τὰ σκεπάζει καὶ θὰ τὰ ἁγιάζει.

3. Πίστη καὶ ταπείνωση

Ἀλλὰ ὁ Κύριος τί ἀπάντησε στὴν πονεμένη γυναίκα; Ἀρχικὰ τήρησε σιωπή. Κατόπιν, δοκιμάζοντας τὴν πίστη της, εἶπε: «Οὐκ ἀπεστάλην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ». Δὲν μὲ ἀπέστειλε ὁ Πατέρας μου παρὰ γιὰ τὰ χαμένα πρόβατα τοῦ ἰσραηλιτικοῦ γένους…

Ἡ εἰδωλολάτρισσα δὲν ἀπελπίστηκε οὔτε θίχθηκε ἀπὸ τὸν λόγο τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ Τὸν πλησίασε καὶ Τὸν προσκύνησε ταπεινὰ λέγοντας: «Κύριε, βοήθει μοι». Ὁ Κύριος ὅμως τῆς ἀπάντησε: «Οὐκ ἔστι καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις». Δὲν εἶναι σωστὸ νὰ πάρει κανεὶς τὸ ψωμὶ τῶν παιδιῶν καὶ νὰ τὸ ρίξει στὰ σκυλάκια.

Σὰν κεραυνὸς ἔπεσε ὁ λόγος τοῦ Κυρίου! Ποιὸς θ᾿ ἄντεχε νὰ τὸν ἀκούσει; Ποιὸς δὲν θὰ ἔφευγε πικραμένος καὶ ἀπογοητευμένος; Ἡ Χαναναία ὅμως ὄχι· ἀπάντησε ἀκόμη πιὸ ταπεινά:

–Ναί, Κύριε, δέχομαι ὅτι εἶμαι σκυλάκι. Ἀλλά καὶ τὰ σκυλάκια τρῶνε ἀπὸ τὰ ψίχουλα ποὺ πέφτουν ἀπὸ τὸ τραπέζι τῶν κυρίων τους.

–«Ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις!». Γυναίκα, μεγάλη εἶναι ἡ πίστη σου! ἀναφώνησε ὁ Κύριος. Νὰ γίνει ὅπως θέλεις.

Καὶ ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὥρα θεραπεύθηκε ἡ κόρη της.

Γι᾿ αὐτὸ ἀνέβαλε ὁ Κύριος νὰ εἰσακούσει τὸ αἴτημά της, γράφει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, γιὰ νὰ φανερώσει τὸν κρυμμένο θησαυρό, τὴν πίστη καὶ τὴν ταπείνωση τῆς γυναίκας, γιὰ νὰ τὴ στεφανώσει1. Τὸ μυστικὸ λοιπὸν τῆς ἐπιμονῆς της ἦταν ἡ ἀκλόνητη πίστη της στὴν εὐσπλαχνία τοῦ Κυρίου καὶ ἡ βαθιὰ ταπείνωσή της. Ἔτσι, «τὰ τῶν τέκνων ἔλαβε τὸ κυνάριον», σημειώνει ἐπιτυχημένα ὁ ἅγιος Πατήρ· τὸ σκυλάκι ἔλαβε ὄχι ψίχουλα ἀλλὰ τὴ μερίδα τῶν παιδιῶν2. Πίστη λοιπὸν καὶ ­ταπείνωση, τὰ δυὸ φτερὰ τῆς θεάρεστης προσ­ευ­χῆς, οἱ δύο πόλοι ποὺ ἑλκύουν τὴν Χάρι τοῦ Θεοῦ!

1.    Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Ὁμιλία NB´ εἰς τὸ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον, PG 58, 520-521.

2.    Τοῦ ἰδίου, Ὁμιλία ΚΒ´ εἰς τὸ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον, PG 57, 306.

Το διαβάσαμε στο  antexoume.wordpress.com


Την Κυριακή μετά την εορτή της Υπαπαντής, ορίσθηκε να τιμάται η μνήμη των Αγίων μητέρων των Τριών Ιεραρχών, Εμμελείας, Νόννας και Ανθούσας, σύμφωνα με απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Διαβάστε και προηγούμενες αναρτήσεις μας:

Εορτή των Τριών Ιεραρχών  olympos2021

Ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις· γενηθήτω σοι ὡς θέλεις   olympos2021

Σάββατο 29 Ιανουαρίου 2022

Ὑμεῖς ἐστε τό φῶς τοῦ κόσμου

Εορτή των Τριών Ιεραρχών

Κυριακή 30 Ἰανουαρίου 2022

Τῶν τριῶν ἱεραρχῶν Βασιλείου τοῦ μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ θεολόγου καὶ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου. Ἱππολύτου ἱερομάρτυρος· ἀνάμνησις τῆς ἐν Τήνῳ εὑρέσεως τῆς εἰκόνος τῆς Θεοτόκου (1823)· Αὔρας (τῆς καὶ Χρυσῆς) μάρτυρος.

Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 30 Ἰανουαρίου 2022, τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν (Ματθ. ε΄14-19)

Ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου.

 οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη· 

 οὐδὲ καίουσι λύχνον καὶ τιθέασιν αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον,

ἀλλ᾿ ἐπὶ τὴν λυχνίαν, καὶ λάμπει πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ.

οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων,

ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς.

Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας·

οὐκ ἦλθον καταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι.

ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν,

 ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ,

 ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου ἕως ἂν πάντα γένηται. 

ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων

καὶ διδάξῃ οὕτω τοὺς ἀνθρώπους,

ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν·

 ὃς δ᾿ ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ,

οὗτος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν.

 

Ευαγγέλιο από: Ἀδελφότης Θεολόγων «Ὁ Σωτήρ»  osotir.org

Απολυτίκιο (Ἦχος α')

Τούς Τρεῖς Μεγίστους Φωστῆρας τῆς Τρισηλίου Θεότητος,
τούς τήν οἰκουμένην ἀκτῖσι δογμάτων θείων πυρσεύσαντας,
τούς μελιῤῥύτους ποταμούς τῆς σοφίας,
τούς τήν κτίσιν πᾶσαν θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας,
Βασίλειον τόν Μέγαν, καί τόν Θεολόγον Γρηγόριον,
σύν τῷ κλεινῷ Ἰωάννη, τῷ τήν γλῶτταν Χρυσοῤῥήμονι,
πάντες οἱ τῶν λόγων αὐτῶν ἐρασταί, συνελθόντες ὕμνοις τιμήσωμεν·
αὐτοί γάρ τῇ Τριάδι, ὑπέρ ὑμῶν ἀεί πρεσβεύουσιν.

Μνήμη Τριών Ιεραρχών

Του Λάμπρου Κ. Σκόντζου Θεολόγου - Καθηγητού

Η ελληνική παιδεία και ο πολιτισμός έχουν τη δική τους εορτή. Στις 30 Ιανουαρίου εορτάζουν, μαζί με την Εκκλησία μας, τη μνήμη τριών ξεχωριστών προσωπικοτήτων της παγκόσμιας ιστορίας, των ισάριθμων Ιεραρχών, του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου του Θεολόγου και του Ιωάννου του Χρυσοστόμου.

Τιμώντας εκείνους, τιμούμε μαζί τους όλα τα ευγενή ανθρώπινα επιτεύγματα και τον πολιτισμό, διότι αυτοί τα βίωσαν και τα καλλιέργησαν στο έπακρο και γι’ αυτό δικαίως καθιερώθηκαν προστάτες τους.

Γι’ αυτό και είναι απαραίτητο οι παράγοντες της Παιδείας, διδάσκοντες και διδασκόμενοι να γνωρίζουμε ποιοι ήταν οι μεγάλοι αυτοί άνδρες και ποιο ήταν το έργο τους.

Η καλλίτερη τιμή της μνήμης τους είναι η μελέτη των προσωπικοτήτων τους και της προσφοράς τους στην Εκκλησία μας και στον παγκόσμιο πολιτισμό. 

Ο Μέγας Βασίλειος γεννήθηκε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας το 330. Οι γονείς του Βασίλειος και Εμμέλεια, μαζί με τη γιαγιά του Μακρίνα, φρόντισαν να γεμίσουν την ψυχή του με ευσέβεια και αγάπη για την Εκκλησία.

Σπούδασε στις πιο ονομαστές σχολές της εποχής του, με αποκορύφωμα τις φιλοσοφικές σχολές των Αθηνών. Εκεί, μαζί με το φίλο του, Γρηγόριο το Θεολόγο, σπούδασε για τέσσερα χρόνια (351-355), φιλοσοφία, νομικά, ρητορική, γεωμετρία, αστρονομία, μουσική και ιατρική.

Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του επέστρεψε στην πατρίδα του και εργάστηκε ως δικηγόρος και δάσκαλος της ρητορικής.

Παράλληλα επισκέφτηκε διάφορα ονομαστά μοναστικά κέντρα προκειμένου να γνωρίσει την μοναχική ζωή. Το 360 αποσύρθηκε μαζί με το φίλο του Γρηγόριο σε ερημική τοποθεσία, κοντά στον Ίρη ποταμό του Πόντου, όπου μόνασε ως το 363 μελετώντας και συγγράφοντας.

Το 363 χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στη Καισάρεια, αναπτύσσοντας τεράστια φιλανθρωπική δράση. Το 370 εκλέχτηκε αρχιεπίσκοπος Καισάρειας της Καππαδοκίας.

Τότε αρχίζει ένα καταπληκτικό κοινωνικό έργο. Ίδρυσε την περίφημη «Βασιλειάδα», ένα τεράστιο συγκρότημα εποποιίας, το οποίο περιλάμβανε νοσοκομείο, ορφανοτροφείο, πτωχοκομείο, επαγγελματικές σχολές, κλπ. Μέσα σε αυτό έβρισκαν καταφύγιο και βοήθεια χιλιάδες άνθρωποι.

Κατά τον φοβερό λιμό του 367-368 έσωσε από βέβαιο θάνατο όλους τους φτωχούς της ευρύτερης περιοχής της Καισάρειας.

Ταυτόχρονα ανέπτυξε τεράστια ποιμαντική και συγγραφική δράση. Υπήρξε δεινός θεολόγος, μέγας συγγραφέας, του οποίου το έργο αποτελεί μέχρι σήμερα πρωτοπόρο.

Εξαιτίας του φιλάσθενου οργανισμού του και του αφάνταστου κόπου του έργου του πέθανε νέος 49 ετών την 31 Δεκεμβρίου του 378.

Η κηδεία του έγινε την 1η Ιανουαρίου του 379 με πρωτοφανείς εκδηλώσεις σεβασμού και τιμής από εχθρούς και φίλους. Η Εκκλησία μας την ημέρα αυτή τιμά την μνήμη του.

Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος γεννήθηκε το 329 στην Ναζιανζό της Καππαδοκίας. Οι γονείς του, Γρηγόριος και Νόννα εύποροι όντες έδωσαν μεγάλη μόρφωση μα και ευσέβεια στο παιδί τους.

Φοίτησε στις ονομαστές σχολές της Καισάρειας της Καππαδοκίας, της Καισάρειας της Παλαιστίνης, της Αλεξάνδρειας και των Αθηνών. Όπως αναφέραμε εκεί γνωρίστηκε με τον Βασίλειο.

Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του, εκτιμήθηκαν οι γνώσεις του και η προικισμένη προσωπικότητά του, ώστε αναδείχτηκε καθηγητής στις φιλοσοφικές σχολές των Αθηνών.

Δίδαξε για λίγο καιρό, αλλά παραιτήθηκε και γύρισε στην Ναζιανζό, διότι προτίμησε να αφιερωθεί στην υπηρεσία της Εκκλησίας. Μόνασε για ένα χρόνο μαζί με το Βασίλειο στον Ίρη ποταμό του Πόντου και στη συνέχεια χειροτονήθηκε επίσκοπος Σασίμων.

Το 379 σύνοδος επισκόπων της Αντιόχειας αποφάσισε να μεταβεί ο Γρηγόριος στην Κωνσταντινούπολη προκειμένου να αντιμετωπισθεί η αρειανική λαίλαπα στην Βασιλεύουσα.

Με ορμητήριο ένα μικρό ναό κήρυττε στα πλήθη και σε μικρό χρονικό διάστημα κατόρθωσε να αναχαιτίσει την αίρεση. Το 380 αναδείχτηκε αρχιεπίσκοπος της Κωνσταντινούπολης χωρίς ουσιαστικά να το επιθυμεί.

Όταν κάποιοι αμφισβήτησαν την εκλογή του για τυπικούς λόγους παραιτήθηκε και επέστρεψε στην Καππαδοκία, ζώντας το υπόλοιπο του βίου του με προσευχή, άσκηση, φιλανθρωπία και ησυχία.

Συνέγραψε τεράστιο θεολογικό και ποιητικό έργο. Πέθανε στις 25 Ιανουαρίου του 390. Την ημέρα αυτή τιμά η Εκκλησία τη μνήμη του.

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος γεννήθηκε στην Αντιόχεια το 354. Ο πατέρας του ήταν ειδωλολάτρης, τον οποίο μετέστρεψε στον Χριστιανισμό η σύζυγός του και μητέρα του Ιωάννη, η υπέροχη Ανθούσα.

Αφού ολοκλήρωσε την εγκύκλιο μόρφωσή του, προσκολλήθηκε στον ονομαστό ειδωλολάτρη δάσκαλο Λιβάνιο ώστε να συμπληρώσει τις σπουδές του στην ρητορική και τη φιλοσοφία.

Η επίδοσή του ήταν τέτοια ώστε ο Λιβάνιος τον προόριζε για διάδοχό του στη Σχολή! Αμέσως μετά σπούδασε Θεολογία στην ονομαστή Θεολογική Σχολή της Αντιόχειας.

Άσκησε για λίγο χρόνο το επάγγελμα του ρήτορα, στο οποίο σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Όμως πολύ γρήγορα εγκατέλειψε την κοσμική δόξα, το προσοδοφόρο επάγγελμα και τις ιαχές του πλήθους και αφιερώθηκε στην υπηρεσία της Εκκλησίας.

Το 380 χειροτονήθηκε διάκονος και το 385 πρεσβύτερος στην Αντιόχεια. Για δεκατρία ολόκληρα χρόνια εργάστηκε δραστήρια και αναδείχθηκε πρότυπο ποιμένα, διδασκάλου και κοινωνικού εργάτη.

Πλήθος αναξιοπαθούντων έβρισκαν κοντά του πνευματική και υλική στήριξη. Το 398 οδηγήθηκε παρά τη θέλησή του να αναλάβει το θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως.

Ως Αρχιεπίσκοπος της Βασιλεύουσας ανέλαβε έναν τιτάνιο αγώνα κατά της διαφθοράς και της ακολασίας που είχε επικρατήσει στην πλούσια πρωτεύουσα του κράτους.

Ξεκίνησε το ξεκαθάρισμα από την Εκκλησία και έφτασε μέχρι τα ανάκτορα και ιδιαίτερα στηλίτευσε την διεφθαρμένη αυτοκράτειρα Ευδοξία Ήρθε σε ρήξη με τους ισχυρούς του χρήματος και της κρατικής εξουσίας.

Όλοι αυτοί κατόρθωσαν ακόμα και με απόφαση ψευδοσυνόδου (Ιέρειας του 407) να εξοριστεί δύο φορές στον Πόντο. Στις 14 Σεπτεμβρίου του 407 δεν άντεξε τις κακουχίες και πέθανε καθ’ οδόν στα βάθη της Αρμενίας. 

Το έργο του Ιωάννη υπήρξε τεράστιο. Το συγγραφικό του έργο κολοσσιαίο. Η κοινωνική του προσφορά ανεκτίμητη.

Η Εκκλησία μας του προσέδωσε τον τίτλο Χρυσόστομος, διότι υπήρξε πραγματικά ο μεγαλύτερος Πατέρας ρήτορας, το γλυκόλαλο αηδόνι της Εκκλησίας, όπως παρατηρεί σύγχρονος στοχαστής.

Η μνήμη του εορτάζεται στις 13 Νοεμβρίου. 

Η τριάδα των κορυφαίων αυτών ιεραρχών της Εκκλησίας μας, έχουν καθιερωθεί στη συνείδηση των πιστών, αλλά και της ανθρώπινης ιστορίας, ως οι φωτεινές εκείνες προσωπικότητες οι οποίες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του παγκόσμιου πολιτισμού.

Είναι οι εκπρόσωποι μιας πλειάδας φωτόμορφων Πατέρων της Εκκλησίας μας, οι οποίοι όχι μόνο διέσωσαν ό,τι πολύτιμο είχε δημιουργήσει η ανθρώπινη διάνοια ως τότε, κυρίως των Ελλήνων, αλλά μέσα στο πνεύμα του φωτός, της ελευθερίας και της αγάπης της απαράμιλλης διδασκαλίας του Χριστού, συνέθεσαν τον νέο πολιτισμό του κόσμου, τον ελληνοχριστιανικό, ο οποίος κατέστη η βάση του παγκόσμιου πολιτισμού.

Μάλιστα, ως θεοφώτιστοι άνδρες και άρτιες ηθικές προσωπικότητες, μπόρεσαν να κάμουν τη μεγάλη υπέρβαση, να αποκαθάρουν τα γνήσια πολιτισμικά στοιχεία της προχριστιανικής αρχαιότητας, από τα σαθρά, και να συνθέσουν έτσι μια νέα πολιτισμική πραγματικότητα, την απαρχή του γνήσιου ανθρωπισμού, ο οποίος δεν έχει πλέον ως κέντρο τον άνθρωπο (ανθρωποκεντρισμός), αλλά το αιώνιο πρότυπο του αληθινού ανθρώπου, του Θεανθρώπου Λυτρωτή μας Χριστού (θεανθρωπισμός). 

Οι τρεις Ιεράρχες έχουν καθιερωθεί ως οι προστάτες των γραμμάτων και του πολιτισμού από τον 10ο κιόλας αιώνα από τον φωτισμένο επίσκοπο Ευχαϊτών Ιωάννη Μαυρόποδα.

Εκείνος είχε βάλλει τέλος στην ιερή διαμάχη στους κόλπους της Εκκλησίας για το ποιος από τους τρεις Ιεράρχες υπήρξε ο πιο σπουδαίος.

Τέτοια ήταν η επίδραση των μεγάλων αυτών προσωπικοτήτων στη συνείδηση των πιστών! Έτσι από τότε στην ιερή κοινή μνήμη τους (30 Ιανουαρίου) μαζί με αυτούς τιμώνται τα γράμματα και εορτάζουν οι παράγοντες της παιδείας, διδάσκοντες και διδασκόμενοι. 

Οι υπέροχες φωτεινές αυτές προσωπικότητες αποτελούν την ηχηρή απάντηση σε όσους είτε από άγνοια, είτε από σκόπιμη εμπάθεια, συκοφαντούν τον Χριστιανισμό, ως δήθεν σκοταδιστικό σύστημα, το οποίο κατάστρεψε τον αρχαίο πολιτισμό και οδήγησε την ανθρωπότητα στο σκοτεινό μεσαίωνα.

Οι τρεις Ιεράρχες, και το σύνολο σχεδόν των πατέρων της Εκκλησίας μας, υπήρξαν φορείς υψηλής μορφωτικής στάθμης.

Ο Μέγας Βασίλειος κατείχε όλη σχεδόν τη γνώση της εποχής του, ήταν θεολόγος, φιλόλογος, ιατρός, γεωμέτρης, φυσιοδίφης, νομικός, ρήτορας, μουσικός, κλπ.

Ο Γρηγόριος υπήρξε μέγας θεολόγος, απαράμιλλος ποιητής αρχαϊκών στίχων, ρήτορας και φιλόσοφος. Χάρη στην κολοσσιαία μόρφωσή του διετέλεσε, όπως προαναφέραμε, καθηγητής των ονομαστών φιλοσοφικών σχολών των Αθηνών!

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος υπήρξε ονομαστός ρήτορας, νομικός, θεολόγος, άριστος φιλόλογος και απαράμιλλος χειριστής του λόγου, γι' αυτό ονομάστηκε και Χρυσόστομος.

Ο ονομαστός εθνικός δάσκαλός του Λιβάνιος είχε πει με πίκρα πως τον υπέροχο αυτό μαθητή του τον κέρδισε ο Χριστιανισμός και έτσι ο εθνισμός έχασε μια σπάνια πνευματική προσωπικότητα!

Η συγκεκριμένη ιστορική περίοδος που έζησαν, ήταν εποχή μεταβατική, έντονων πνευματικών συγκρούσεων. Ο αρχαίος κόσμος έδυε κάτω από την ιστορική αναγκαιότητα και μια νέα πραγματικότητα έπαιρνε τη θέση του στο πνευματικό στερέωμα, ο εύρωστος Χριστιανισμός.

Αυτή η μετάβαση δεν έγινε χωρίς συγκρούσεις και τριβές. Ο θνήσκων εθνισμός ανθίστατο με όσες δυνάμεις του είχαν απομείνει.

Η θλιβερή περίπτωση του ψευτορομαντικού και ανεδαφικού Ιουλιανού (361-363), να νεκραναστήσει την ειδωλολατρία με τη βία και τους διωγμούς κατά του Χριστιανισμού, χωρίς φυσικά αποτέλεσμα, αποτελεί μια φανερή πτυχή της ταραγμένης εκείνης εποχής.

Οι εν λόγω Πατέρες όμως όχι μόνο είδαν την, χωρίς πισωγύρισμα, ροή των ιστορικών πραγμάτων, αλλά συνέβαλλαν θετικά σ' αυτό.

Παράλληλα κράτησαν συνετή στάση μπροστά στις βαρβαρότητες του εθνισμού. Είναι χαρακτηριστική η σωζόμενη επιστολή του Γρηγορίου προς τον φίλο του και πρώην συμμαθητή του στην Αθήνα, Ιουλιανό.

Με πνεύμα απίστευτης πνευματικής ωριμότητας και ευγένειας, προέτρεπε τον φανατικό και θρησκομανή αυτοκράτορα να μελετήσει καλλίτερα τον ελληνισμό, ώστε να διδαχθεί μέσα από αυτόν ότι δεν δικαιολογούνται διωγμοί και κακουργίες στο όνομα αυτού.

«Το ελληνίζειν εστί πολυσήμαντον» τόνιζε ο σοφός ιεράρχης, αποδεικνύοντας στον αλλοπρόσαλλο ηγεμόνα, ότι ο ελληνισμός δεν ταυτίζεται με κάποιο στατικό και δογματικό σύστημα, αλλά είναι η αέναη αναζήτηση της αλήθειας και πως οι προσδοκίες του βρήκαν την εκπλήρωσή τους στη συνάντησή του με την ένσαρκη αλήθεια, τον Ιησού Χριστό.

Είναι γνωστό πως, μετά την επιστολή αυτή, ο θηριώδης αυτοκράτορας άρχισε, να αλλάζει στάση κατά των Χριστιανών, αλλά ήταν αργά τόσο για τον ίδιο, όσο και για τον νόθο ελληνισμό που οραματίζονταν.

Οι τρεις Ιεράρχες δεν ήταν μόνο θιασώτες του λόγου, αλλά και ακάματοι εργάτες του έργου. Μια σύντομη ματιά στο βίο τους, μας βεβαιώνει για το πολύπλευρο ποιμαντικό, κοινωνικό και πνευματικό τους έργο.

Όπως προαναφέραμε η περίφημη και μοναδική «Βασιλειάδα» του Μ. Βασιλείου στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, οι τιτάνιοι αγώνες κατά των αρειανών της Κωνσταντινούπολης του Γρηγορίου και το θαυμαστό φιλανθρωπικό έργο του Χρυσοστόμου στην Αντιόχεια και μετά στην Κωνσταντινούπολη, είναι κάποιες από τις δραστηριότητές τους.

Η κοινωνική τους προσφορά προς τον αναξιοπαθούντα άνθρωπο δεν έχει προηγούμενο στον προχριστιανικό κόσμο. Για πρώτη φορά στην ιστορία ιδρύθηκαν κέντρα ανακούφισης του ανθρώπινου πόνου.

Τα ιδρύματα της Εκκλησίας είναι οι απαρχές του σύγχρονου κοινωνικού κράτους και της κοινωνικής αντίληψης.

Παράλληλα μας άφησαν ένα απέραντο συγγραφικό έργο, στο οποίο διασώζεται όχι μόνο ο μοναδικός ελληνικός λόγος και ό, τι καλό είχε δημιουργήσει η αρχαιότητα.

Αναφέρω για παράδειγμα τους 17.000 ποιητικούς στίχους του Γρηγορίου οι οποίοι είναι εφάμιλλοι, ή και ανώτεροι, των έργων των μεγάλων ποιητών της ελληνικής αρχαιότητας.

Ο πεζός λόγος του είναι ποιητικός, μοναδικό φαινόμενο στην ιστορία της φιλολογίας, ο οποίος αργότερα αποτέλεσε αυτούσιος ως βάση του απανθίσματος της εκκλησιαστικής υμνολογίας μας.

Αναφέρω ακόμα και τις προτροπές του Βασιλείου πως να ωφεληθούν οι νέοι μελετώντας επιλεκτικά τους Έλληνες σοφούς και συγγραφείς.

Ο άριστος χειρισμός του ελληνικού λόγου κατέστησε τον Ιωάννη ως ένα από τους μεγαλύτερους ρήτορες της ιστορίας και δια τούτο αποκλήθηκε Χρυσόστομος.

Ας μελετήσουν καλλίτερα το έργο τους, όσοι πασχίζουν να δουν δήθεν διάσταση μεταξύ Ελληνισμού και Χριστιανισμού, για να πειστούν για το τραγικό τους λάθος.

Να διαπιστώσουν πως οι μεγάλοι αυτοί άνδρες, όπως και οι άλλοι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας, έγιναν οι γέφυρες μεταξύ του αρχαίου και του νέου κόσμου.

Οι δίαυλοι, μέσω των οποίων διοχετεύτηκε η κλασσική γνώση και παιδεία στις κατοπινές γενιές και έφτασαν μέχρις εμάς.

Αν, όπως κακόβουλα, ή ανιστόρητα υποστηρίζουν, ότι δήθεν η Εκκλησία απέρριψε τον Ελληνισμό και δεν τον διέσωσε, τους πληροφορούμε ότι σήμερα η κλασσική αρχαιότητα θα ήταν μια ξεθωριασμένη φήμη, κάτι σαν μυθολογική διήγηση!

Οι Τρεις Ιεράρχες υπήρξαν και οι φορείς της επιστήμης της εποχής τους. Οι σπουδές τους και οι γνώσεις τους κατέστησαν πανεπιστήμονες. Ήδη, προαναφέραμε στις σύντομες βιογραφίες τους τις πάμπολλες επιστήμες που είχαν κάνει κτήμα τους.

Τα επιστημονικά τους έργα έχουν διαχρονική αξία, όπως λ. χ. η Εξαήμερος του Μ. Βασιλείου, η οποία εξακολουθεί να εντυπωσιάζει ως τα σήμερα, για την άρτια επιστημοσύνη της! 

Οι μεγάλοι αυτοί πατέρες δεν καλλιέργησαν στα πρόσωπά τους μόνο το πνεύμα, αλλά και την αρετή, όπως αυτή απορρέει από τις ευαγγελικές επιταγές.

Τα ιερά συναξάριά τους αναφέρονται με λεπτομέρειες στην καλλιέργεια και τη βίωση των αρετών στην καθημερινή τους ζωή, καθ’ ότι υπήρξαν γνήσιοι μιμητές του Θεανθρώπου Χριστού.

Παροιμιώδης υπήρξε, για παράδειγμα, η ακτημοσύνη του Βασιλείου, η γλυκύτητα και η ευγένεια του χαρακτήρα του Γρηγορίου και η συμπόνια προς τους ενδεείς του Χρυσοστόμου.

Τα γνήσια ανθρώπινα πρότυπα, που σκιαγραφούσαν στα συγγράμματά τους, μιμούνταν πρώτοι αυτοί. Δεν είναι τυχαίο πως το θάνατό τους δεν θρηνούσαν μόνο χριστιανοί, αλλά και εθνικοί και Ιουδαίοι, όπως λ.χ. στην εκδημία του Μ. Βασιλείου. 

Οι σπάνιες αυτές ηθικές και πνευματικές προσωπικότητες, οι οποίοι είχαν ενσαρκώσει τις χριστιανικές αρετές της ταπείνωσης και της ανοχής, υπήρξαν ταυτόχρονα άτεγκτοι, όταν χρειάστηκε να συγκρουστούν με τους ισχυρούς της εποχής τους και κύρια με την κοσμική εξουσία, όταν αυτή απειλούσε την ορθή πίστη και αυθαιρετούσε σε βάρος του λαού.

Ο Βασίλειος συγκρούστηκε με τον πανίσχυρο αυτοκράτορα Ουάλη, ο οποίος υπεράσπιζε την αρειανική αίρεση. Ο Γρηγόριος συγκρούστηκε με την πανίσχυρη ιεραρχία των αρειανών στην Κωνσταντινούπολη και λίγο έλειψε να χάσει τη ζωή του στις σφοδρές επιθέσεις εναντίον του.

Ήρθε επίσης, όπως προαναφέραμε, σε σύγκρουση με τον παγανιστή Ιουλιανό τον Παραβάτη, για τις άδικες διώξεις της Εκκλησίας.

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος ήρθε σε σφοδρή σύγκρουση και ρήξη με την αυτοκρατορική εξουσία του Αρκαδίου και κύρια της αυτοκράτειρας Ευδοξίας, στηλιτεύοντας την ανηθικότητα των παλατιανών και των ευγενών. Δύο φορές στάλθηκε στην εξορία και εν τέλει πέθανε εξόριστος. 

Η ταραγμένη και αλλοπρόσαλλη εποχή μας μοιάζει με την εποχή των Τριών Ιεραρχών και για τούτο το δικό τους μήνυμα είναι λίαν επίκαιρο.

Τότε ο παλιός κόσμος, απόλυτα παρηκμασμένος έδυε δια παντός και ένας νέος εύρωστος ανέδυε. Σήμερα, στο νεοεποχίτικο και νεοταξίτικο περιβάλλον οι αξίες του παρελθόντος τίθενται στο περιθώριο και τη θέση τους παίρνει η ισοπεδωτική παγκοσμιοποίηση.

Σύγχρονος άνθρωπος βιώνει μια άνευ προηγουμένου πνευματική σύγχυση και παντελή έλλειψη δημιουργίας πολιτισμού.

Ο κόσμος βρίσκεται ανάμεσα σε δύο τρομακτικές συμπληγάδες, τον στείρο και παγερό δογματικό ορθολογισμό και τον νοσηρό μυστικισμό και τον αποκρυφισμό, οι οποίες τείνουν να τον συντρίψουν.

Για τούτο το μέλλον της ανθρωπότητας κρίνεται δυσοίωνο από όσους μπορούν να έχουν τη στοιχειώδη διορατικότητα. Η λύση είναι μία και μοναδική.

Ο πνευματικός αποπροσανατολισμός, η πολιτιστική πενία και η περιθωριοποίηση των αξιών, επιβάλλει να στραφούμε στις καθάριες πνευματικές πηγές των προγόνων μας.

Να ενστερνιστούμε τις διαχρονικές αξίες και ιδέες τους, όπως αυτές δημιουργήθηκαν και καλλιεργήθηκαν μέσα στην ελληνορθόδοξη παράδοσή μας, η οποία αποτελεί την ευγενέστερη πολιτισμική μορφή της ιστορίας του ανθρωπίνου γένους.

Διότι μόνο έτσι θα μπορέσουμε να βγούμε από το πνευματικό τέλμα, που μας εγκλώβισε η σύγχρονη απολυτοποίηση της τεχνολογίας σε βάρος του πνευματικού πολιτισμού και η απεμπόληση των ανθρωπιστικών ιδεωδών της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού. 

Οι τρεις αυτοί μεγάλοι «Φωστήρες της Τρισηλίου Θεότητος», πρέπει να αποτελούν και στην ασέληνη σκοτεινή τραγική εποχή μας, τα φωτεινά ορόσημα και τους αλάνθαστους πνευματικούς οδοδείκτες μας.

Πέρα από το κολοσσιαίο πνευματικό τους έργο και το λαμπρό παράδειγμά τους, ας είναι για όλους μας, οι αέναοι ικέτες στο θρόνο του Θεού, για προσωπική, κοινωνική, εθνική και πανανθρώπινη προκοπή!

πηγή:  Romfea  Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων  romfea.gr

Αγίες Εμμελεία, Νόννα και Ανθούσα, οι μητέρες των Τριών Ιεραρχών

Διαβάστε ακόμα:

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΜΕΓΑΛΟΙ ΦΩΣΤΗΡΕΣ

«Φωνή Κυρίου» της Κυριακής, έκδοση της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος  apostoliki-diakonia.gr

Βιβλίο οι Τρείς Ιεράρχες   blogs.sch.gr